Onder meer vanwege de mogelijke uitstoot die vrijkomt bij die verbranding. Naar aanleiding van het hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State ging de omgevingsvergunning onderuit. Het ging hierbij niet zozeer om de vraag of er schadelijke stoffen werden uitgestoten, maar om de vraag of de pellets kwalificeren als afvalstof of niet.  

Waarom is dit zo van belang? En waarom was dit niet van meet af aan duidelijk? 

In het dagelijks leven lijkt het afvalstoffenbegrip immers vrij simpel: afval is wat je in de afvalcontainers gooit. Soms zitten daar nog bruikbare of recyclebare onderdelen bij. Bijvoorbeeld kledingstukken die we wegdoen omdat ze te klein zijn. Zodra we die weggooien, beschouwen we dit als afval.  

In de juridische werkelijkheid geldt eenzelfde definitie, alleen heet het dan niet weggooien, maar “je van iets ontdoen”. Alles waarvan je je ontdoet, is een afvalstof. Het juridische criterium is daarbij of de stof voor degene die het (oorspronkelijk) bezit geen nut meer heeft en het een last is waarvan hij zich wil ontdoen. Hoewel het eenvoudig lijkt, is over dit begrip enorm veel discussie en dus rechtspraak.  

Jurkje weggooien of verkopen?

Want wat nu als ik dat te kleine (designer) jurkje niet in de kledingcontainer gooi maar het op Vinted plaats en het voor 100 euro verkoop. Is het dan nog steeds afval? Gevoelsmatig zou je denken van niet, maar uit de rechtspraak blijkt dat het voor de vraag of iets een afvalstof is, niet uitmaakt of iets wordt weggegooid of hergebruikt. Evenmin maakt het uit of ik er geld voor kan krijgen. Ook een waardevolle stof kan afval zijn.

De kwalificatie of iets een afvalstof is, is belangrijk omdat zodra iets een afvalstof is, er specifieke op afvalstoffen gerichte (Europese) regelgeving geldt waaruit zware verplichtingen voortvloeien. 

De achtergrond van deze regels is het tegengaan van de negatieve gevolgen van afval voor het milieu en de menselijke gezondheid. Zo mogen afvalstoffen niet zomaar naar een ander land worden getransporteerd en zijn voor het recyclen of afvoeren van afvalstoffen speciale vergunningen vereist.  

Herkomst houtpellets

In het geval van Vattenfall was niet duidelijk wat nu precies de herkomst was van de houtresten waarvan de houtpellets zijn gemaakt. Daardoor was evenmin duidelijk of de houder van die houtresten zich daarvan heeft willen ontdoen. Er kon dus niet worden uitgesloten dat sprake was van een afvalstof. Dat sprake is van schoon, onbehandeld hout maakte voor de kwalificatie als afvalstof niet uit.  

Het gevolg hiervan is dat sprake is van een afvalverwerkingsinstallatie en dat een milieueffectrapport (MER) gemaakt moet worden. Dit is een onderzoek waarbij alle milieueffecten moeten worden onderzocht van zowel de beoogde centrale als van alternatieven hiervoor. 

Het bedrijf Vattenfall heeft aangegeven dat het naar duurzame alternatieven zoekt, zoals geothermie, aquathermie en restwarmte uit de productie van waterstof of datacenters. Wat mij betreft een mooie bijvangst van de afvalstoffendiscussie.