Iconisch wonen boven op een monumentaal pakhuis
Beeld: harry_nl
Het is inmiddels al de zoveelste icoon van het nieuwe Rotterdam: woongebouw Fenix 1, in de volksmond ook wel ‘De Glazen Stad’ genoemd. Het staat boven op de industriële havenloods Fenix 1, met in de plint horeca, cultuur en winkels.
Aan de Rijnhaven, recht tegenover de Wilhelminapier op de Kop van Zuid, prijkt Fenix 1 als symbool van de transitie die de Rotterdamse volksbuurt Katendrecht doormaakt.
Met de strakke nieuwbouw aan de Maashavenkade en de opleving van het Deliplein tot intiem horecaplein was ‘De Kaap’, zoals de Rotterdammer Katendrecht kent, al aan een nieuw leven begonnen. De havenfrontontwikkeling aan de Rijnkade doet daar een schepje bovenop.
Fenix 1 laat zien dat ontwikkelaars, Heijmans in dit geval, een nieuwe woon- en leefomgeving kunnen creëren zonder af te doen aan de bestaande monumentale havenbebouwing. Fenix 1 bestaat uit ruim tweehonderd koop-huur loftappartementen met uitzicht op de Wilhelminapier en het centrum van Rotterdam.
In dit geval weliswaar voor mensen met een dikke portemonnee - een van de appartementen, The Bay, geldt inmiddels als de duurste woning van de Maasstad - maar toch.
In de voormalige pakhuizen zijn succesvolle horecaconcepten, winkels en kunstgaleries gevestigd. De Rotterdamse kunstenhogeschool Codarts, de Fenix Food Factory en circus Rotjeknor vinden er ook onderdak. Theater en Kantine Walhalla zitten nu op de plek van waar ooit het danspaleis Dancing Walhalla en de Steinwegkantine zaten.
Een nieuw leven voor een reusachtige afvalstort
De panelen op de Bavelse Berg wekken stroom op voor ongeveer 10.000 huishoudens. Beeld: GOLDBECK SOLAR
Boven op een voormalige vuilstort, de Bavelse Berg, bouwde Groendus een van de grootste zonneparken van Nederland. Eerder werden in de berg al gaten en pijpleidingen aangelegd om stortgas af te tappen voor groene stroom. Daardoor kan de Bavelse Berg, eigendom van ingenieursadviesbureau Sweco, voor weinig andere doelen gebruikt worden.
Groendus blies de vuilstort nieuw leven in door 94.000 zonnepanelen te plaatsen. Zo wordt er schone energie opgewekt voor ongeveer 10.000 huishoudens. Daarmee wordt de berg met gaswinning een dubbele energiebron voor de omgeving. De stroom die wordt opgewerkt met het stortgas is nog eens goed voor ongeveer vijfhonderd woningen.
De natuur kan ook nog eens haar vrije gang gaan op de Bavelse Berg. De zonnepanelen zijn namelijk lichtdoorlatend. Daardoor groeit het gras op de berg door. Dat vinden de schapen die onder de panelen grazen maar al te fijn. Optimaal ruimtegebruik dus.
Naar de site van de Bavelse Berg
Het schoolvoorbeeld van gestapeld ruimtegebruik
Fietsers en kinderen delen de ruimte zonder elkaar in de weg te zitten. Beeld: Marcel IJzerman
Het is niet de Dafne Schippersbrug zelf die op unieke wijze ruimte benut, maar het fietspad dat ernaartoe leidt. Een speciale lus in het pad zorgt dat negen meter hoogteverschil wordt overbrugd en brengt fietsers van en naar de Utrechtse binnenstad. Het bijzondere? Het fietspad loopt over het dak van een basisschool.
De brug opende in 2017 en zorgde via het Amsterdam-Rijnkanaal voor een kortere fietsroute tussen Utrecht Centrum en de wijk Leidsche Rijn en plaats De Meern. Eerder moesten fietsers omtrappen via de twee naastgelegen bruggen. Nu loopt er een zes kilometer lange snellere route, onder meer door de wijk Oog in Al, die ook voor meer sociale zekerheid moet zorgen.
Bij de herontwikkeling van de plek stonden zowel de brug, de Montessorischool, als het aangelegen plantsoen centraal. NEXT architects en Rudy Uytenhaak Architectenbureau moesten deze de ruimte verdelen.
De school en het plein zijn aan het hoge fietspad geplakt, zodat ze hun zicht richten op het plantsoen. Door de school aan de oostkant, onder de aanbrug, wat smaller te maken kwam er ruimte voor een besloten schoolplein en een hoofdingang onder het fietspad, in het verlengde van de straat.
De daktuin en zonnedak zorgen voor afstand tussen school en fietsers. Zo hebben fietsers geen hinder van de school, en fietsen ze zonder veel moeite de brug op. De brug is daarmee een innovatievoorbeeld geworden voor de Nederlandse fietsinfrastructuur en ontving bij de Betonprijs in 2017 een eervolle vermelding.
Naar de site van de Dafne Schippersbrug
Grootste ‘Solar carport’ ter wereld biedt ruimte voor energieopwekking, auto’s en schapen
Beeld: Novar
Een parkeerterrein van zeventig voetbalvelden midden in landbouwgebied, dat het hele jaar nuttig blijft. Ook als er geen auto’s zijn. Het vorig jaar voltooide zonnepark op de velden van Biddinghuizen telt 90.000 zonnepanelen en wekt stroom op voor ongeveer 10.000 huishoudens.
De Solar carport is een initiatief van festivalgigant Lowlands, dat op het naastliggende terrein elk jaar in augustus een weekendfestival organiseert. In zijn ambitie om duurzamer te worden werkte organisator MOJO Concerts samen met energieleverancier Novar aan het 35 hectare-project, zo’n zeventig voetbalvelden.
Het zonnepark is gebouwd op het al bestaande parkeerterrein, en dus is er tijdens festivals nog steeds plek voor 15.000 auto’s die onder de hoge panelen kunnen parkeren. Ook bezoekers profiteren van de grote zonnepanelen, nu hun auto’s beter bedekt staan dan voorheen.
De panelen leveren jaarlijks opgeteld 35 megawattpiek aan elektriciteit. Dat is genoeg om zo’n 10.000 huishoudens van zonnestroom te voorzien, of omgerekend honderd Lowlands-weekenden.
Nu gaat de opgewekte stroom nog het stroomnet op, maar de festivaldirecteur wil het park binnenkort aansluiten op een batterij. Op die manier moet het festival volledig kunnen draaien op groene energie.
Omdat de carport een aantal keer in het jaar ingezet wordt als parkeerplaats, grazen de rest van het jaar schapen op de grasvelden.
Naar de site van de Solar carport
Wonen op de eerste klimaatdijk van Nederland
De Werven, van projectarchitect Pieter Bas Zwaga. Beeld: VdpArchitecten, Groningen
Reeve wordt het eerste dorp in Nederland dat zich op een klimaatdijk vestigt. Op het eerste gehoor geen primeur, maar wel met deze omvang. De dijk is zo groot dat er woningen op, tegenaan en half in kunnen worden gebouwd.
In het kader van het programma Ruimte voor de Rivier is de afgelopen jaren het Reevediep aangelegd, een nieuwe rivierarm van de IJssel naar het Drontermeer.
Langs het water kwam een klimaatdijk van ongekende proporties: 130 meter breed en twee kilometer lang. Samen biedt het bescherming aan het achterliggende land wanneer heftige weersomstandigheden voor hoge waterstanden kunnen zorgen.
De grote klimaatdijk biedt ook ruimte voor wonen, recreatie en nieuwe natuur. De gemeente Kampen ontwikkelde samen met gebiedsontwikkelaar BPD een nieuw dorp van zeshonderd woningen, verdeeld over drie deelgebieden. Er wordt gestart met De Dorpskern, Het Eiland en het gedeelte op de Klimaatdijk: De Werven.
Woningen op een dijk zijn in Nederland niet bijzonder. Wel uniek is de omvang waarop het in De Werven gebeurt. Het nieuwe dorp krijgt rijwoningen, twee-onder-een-kappers en vrijstaand, met een kleine of grote tuin.
Ontwikkelaar BPD noemde het al ‘dijkwonen’, schreef Stadszaken.nl eerder. Volgens de tegenstanders is het project veel te duur, is woningbouw op de Klimaatdijk helemaal niet nodig en verstoren de plannen de natuur.
Volgens de ontwikkelaar is het een unieke manier van functies combineren, en past een dorp prima op deze dijk.
Voetbalclub en IKEA sluiten compromis voor nieuw sportpark
De twee velden van Faja Lobi KDS bevinden zich op negen meter hoogte. Beeld: IKEA
Een opvallende verschijning die niet kan missen in dit rijtje: boven op de parkeergarage van IKEA Utrecht liggen twee voetbalvelden en de kantine van club Faja Lobi KDS. Daardoor is het één van de meest unieke sportparken van Nederland.
De IKEA-vestiging opende al in 1996 haar deuren, en ging een decennium later op zoek naar uitbreiding.
Omdat de naastgelegen club en de gemeente Utrecht niet wilden dat de sportvelden plaats moesten maken voor de meubelgigant, ging IKEA opzoek naar een oplossing. Dit werd gevonden in een creatieve constructie op het dak van de nieuwe parkeerplaats, die plaats biedt voor 1300 auto’s.
De constructie bevindt zich op negen meter hoogte boven straatniveau, en is uniek in Europa. De velden zijn omheind met netten, maar omdat die maar acht meter hoog mochten zijn, gaat de bal daar wel regelmatig omheen. Daarom geldt bij de club de regel: wie de bal van het dak schiet, moet hem zelf halen.
Ook hebben de bezoekers vanaf de sportclub uitzicht op de omgeving, met vlakbij snelweg A12, en het drukke scheepvaartverkeer van het Amsterdam-Rijnkanaal. Sinds 2014 mag de club dus ‘een positie hoger’ spelen.
Naar de site van Faja Lobi KDS
Verticaal industrieterrein? Het kan!
Beeld: The New Farm
Een maakbedrijf op de derde verdieping? Veel ondernemers zien het niet zitten, maar voor een plek in The New Farm in Den Haag is een wachtlijst. Succesfactoren van dit verticale industrieterrein’ zijn onder andere de bouwkundige flexibiliteit, goederenliften en maatwerk in de milieuzonering.
The New Farm, schreven we eerder, is gevestigd in het voormalige Philipsgebouw aan de Fruitweg in Den Haag. Het pand met zes verdiepingen is ontworpen eind jaren vijftig door Dirk Roosenburg. In de jaren negentig is het gebouw getransformeerd tot kantoor.
Zo’n tien jaar geleden werd het overgenomen door de gemeente. Het werd een bedrijfsverzamelgebouw met een nieuwe kas op het dak. In eerste instantie lag de focus op stadslandbouw. Na het faillissement van enkele bedrijven maakte het gebouw een doorstart. Nu is het gebouw onder de naam The New Farm gevuld met maakbedrijven.
Veel ondernemers en medewerkers van bedrijven uit het pand wonen in de omliggende buurten. De extra ruimte voor maakbedrijven en sociaal ondernemers is waardevol, omdat in deze buurten de werkloosheid hoog is, terwijl er weinig arbeidsplaatsen zijn.
Zeker voor praktisch geschoolde mensen geldt dat zij binnen een afstand van 15 minuten per scooter werk zoeken.
.jpg)
