Afvalcontainers die uit de openbare ruimte verdwijnen, plotseling gekapte bomen, de herinrichting van wegen en pleinen en een nieuwe tram die voor onrust zorgt: in Den Haag tasten bewoners vaker dan gewenst in het duister over de reden van de gemeente om de openbare ruimte aan te passen.  

Robert Barker, gemeenteraadslid voor de Partij voor de Dieren, is vanaf vorig jaar bezig om de gemeente te dwingen tot transparantie. ‘We horen regelmatig dat burgers vragen hebben over veranderingen in de openbare ruimte’, zegt hij. ‘De gemeente laat burgers dan weten dat dit op advies van de ACOR is. Die is echter niet publiekelijk in te zien’, weet Barker. 

In Den Haag gaan alle besluiten over de stadsinrichting, zoals de aanleg van wegen of openbaar groen, langs de adviescommissie Openbare Ruimte (ACOR). Dit, volgens Barker zwaarwegende advies, wordt niet openbaar gedeeld. Het gemeenteraadslid vindt dat daarmee het vertrouwen van de burger in de overheid wordt aangetast. 

Barker diende daarom in juni 2022 een verzoek in onder de Wet open overheid (Woo) om inzage te krijgen in een aantal adviezen, daarnaast diende hij een motie in om de adviezen standaard publiekelijk te delen.

‘Informatie niet relevant’ 

Wethouder Hilbert Bredemeijer noemde de informatie ‘niet relevant’. Het college wees later ook het Woo-verzoek onder de Wet open overheid (Woo) af. Een rechter legde het stadsbestuur een dwangsom op, nadat deze het Woo verzoek lange tijd voor zich uit schoof. Na de dwangsom maakt het stadsbestuur de aangevraagde stukken alsnog openbaar aan de Partij voor de Dieren. 

‘De gemeente moet geen rookgordijn willen opgooien, maar besluiten over de openbare ruimte openbaar maken, tenzij er een gegronde reden voor is’, aldus Barker. 

De, via een WOO-verzoek, aangevraagde stukken (van juni/juli 2022) zijn geleverd aan de PvdD', reageert de woordvoerder van wethouder Arjen Kapteijns (Buitenruimte). Over de motie van Barker zegt zij: 'Vanuit de WOO hoeft deze informatie (nog) niet actief gedeeld te worden. Het college vindt het belangrijk dat de vrije discussie binnen de ACOR gewaarborgd kan worden voordat de stukken actief openbaar worden gemaakt. Dit wordt binnenkort verder besproken in het college.'

‘Uitspraak stap vooruit’ 

Barker noemt het delen van de aangevraagde stukken een stap vooruit, maar hoopt dat de gemeente nog transparanter wordt. ‘Het gemeentebestuur moet begrijpen dat besluiten in de openbare ruimte ingrijpend kunnen zijn voor hun inwoners. Het gaat om hun leefomgeving.’ 

Volgens het gemeenteraadslid speelt in meer gemeenten de discussie over het openbaar maken van besluiten over de openbare ruimte. ‘Maar Den Haag ‘is wel een van de slechtste jongetjes van de klas’. 

Voorlopige ontwerpen nog geheim 

Het grootste deel van de adviezen wordt nu openbaar gemaakt. De gemeente wil voorlopige ontwerpen voor de openbare ruimte echter nog tegen de borst houden.