‘We maken hiermee een knip tussen de ontwikkelfase en de vergunningen enerzijds, en de bouwfase aan de andere kant’, zegt wethouder Grashoff van Tilburg. Zo wil hij regie houden op de energietransitie, lokaal eigendom garanderen en investeren in klimaatmaatregelen binnen zijn regio.
Het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS B.V komt voort uit de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS). Tilburg neemt daarin deel samen met de buurgemeenten Dongen, Gilze-Rijen, Goirle, Heusden, Loon op Zand en Oisterwijk.
Namens de provincie neemt Energiefonds Brabant deel in het bedrijf. De gemeente Hilvarenbeek sluit zich naar verwachting binnenkort aan. De gemeente Waalwijk komt zelf tot twee energiehubs op haar grondgebied en heeft ervoor gekozen de ontwikkeling zelf op te pakken.
Het publieke ontwikkelbedrijf maakt het mogelijk om klimaatprojecten uit de Regionale Klimaatagenda te financieren. Daarvoor stort het vier miljoen euro in een nog op te richten Regionaal Klimaatfonds, waarvan twee miljoen euro direct bij de oprichting.
Bedrijfsrisico versus klimaatdoelen
‘Het starten van een bedrijf is een afweging geweest’, zegt Grashoff. ‘Hoe dan ook zal die duurzame energieproductie er moeten komen. Er is een bedrijfsrisico, maar we hebben ook de opdracht om het te realiseren.’
Doel is 250 MW in 2030, voornamelijk door windenergie. Winst voor de partijen komt uit de teruglevering van de elektriciteit aan het energienet.
‘Je wilt daarvoor minder afhankelijk zijn van marktpartijen’, zegt hij. Die slaan sommige locaties over, omdat het traject te ingewikkeld is. ‘Er is een kans dat je ergens met lege handen komt te staan als er geen partijen zijn die willen doorpakken. Het ontbreekt je dan aan sturingskracht om ervoor te zorgen dat die windmolens er komen.’
Want vooral voor wind liggen er uitdagingen in Noord-Brabant. Niet alleen moet er draagvlak onder inwoners zijn, zegt Grashoff. ‘Hier speelt het vraagstuk van de radar van Defensie, maar ook militaire luchthavens met contouren.’
Commerciële partijen blijven welkom
De gemeenten en provincie hebben al zoekgebieden vastgesteld voor de windmolens. ‘We houden ons aan die zoekgebieden. Buiten die zoekgebieden geven we ook geen medewerking aan plannen van derden.’
Want commerciële partijen zijn nog steeds welkom in de gemeenten, zegt Grashoff. Hoe dat uitpakt, kan hij nog niet zeggen. ‘Kan zijn dat we gaan samenwerken met een ondernemer die grondrechten heeft. In elk geval nemen wij de ontwikkeling op ons totdat er een bruikbare vergunning is. En we houden vast aan de eis dat minimaal vijftig procent eigendom in publieke handen komt.’
Grashoff benadrukt dat het Publiek Ontwikkelbedrijf REKS B.V aan dezelfde eisen moet voldoen als commerciële partijen. Er is geen sprake van dubbele petten. ‘Dit is niet anders dan bijvoorbeeld een gemeente die aandeelhouder is van het waterleidingbedrijf. Je maakt onderscheid tussen aandeelhouders en publieke functie.’
‘Het publieke ontwikkelbedrijf moet de participatie oppakken. De gemeente waar het speelt, heeft ook een participatie-opdracht, ook uit RO-oogpunt. De inwoners zullen blijven kijken naar eigen gemeenteraden. We willen in het proces altijd zien dat het spel van twee kanten komt.’