‘Over tien jaar brandt in de openbare ruimte overal duurzame ledverlichting, met een passende lichtsterkte en met oog voor ecologie en veiligheid’, schrijft het college in Amersfoort in een raadsinformatiebrief. 

‘Door de ontwikkelingen rondom de energieprijzen en de motie 2022-137M ‘Kan het licht uit’ is gekozen om de openbare verlichting in Amersfoort versneld te verduurzamen en niet overal te wachten tot de economische of technische levensduur van de bestaande verlichting is bereikt. 

Het beoogde effect van het omwisselen naar ledverlichting moet het energieverbruik, bijhorende kosten en de CO2-uitstoot omlaag brengen. De nieuwe verlichting moet ook diervriendelijker en daarmee beter voor de biodiversiteit zijn. 

De vervangingsoperatie omvat 28.000 openbare lichtpunten onder het beheer van de gemeente Amersfoort. In totaal heeft Amersfoort 35.000 lichtpunten. De kosten voor het vervangen worden geraamd op 16,5 miljoen euro. Daar is binnen de begroting dekking voor tot en met 2026, het einde van de huidige bestuursperiode. 

Amersfoort bouwt relatief nieuwe armaturen om. Tegelijk moeten de in Amersfoort veelgebruikte (20.000 van 35.000 lichtpunten) fluorescentielampen worden vervangen, omdat de productie van die specifieke lamp stopt door aangepaste Europese regelgeving. 

Vervangingsoperatie maakt kwetsbaar 

Het versneld vervangen van de openbare verlichting, maakt de gemeente Amersfoort in zekere zin ook kwetsbaar voor financiële risico's. ‘Met het versneld vervangen van verlichting (met een investeringspiek) wijken we af van de eerder gekozen lijn van gelijkmatig investeren in de openbare verlichting’, aldus het college.  

‘Dit geeft een remmende voorsprong. We kunnen daarna minder goed meebewegen met technische ontwikkelingen van dat moment.’  

Het college schrijft ook dat het zich bewust is van een tweede kwetsbaarheid: door de productiestop van fluorescentielampen bestaat de kans dat er landelijk niet voldoende verlichtingsmateriaal beschikbaar is. De vervangingsoperatie kan hierdoor vertraging oplopen of duurder uitvallen. 

Vervangen lichtpunten start dit jaar 

De gemeente start op korte termijn met het vervangen van 2.000 lichtpunten op ‘locaties met een groot besparingspotentieel’. Dit jaar wordt ook al gestart met het vervangen van verlichting in de wijk Vathorst en klassieke masten in de Binnenstad. Andere wijken volgen in de jaren erna. 

Volgens een woordvoerder van de gemeente is op basis van budget bewust niet gekozen voor hightech verlichting. ‘De verlichting is straks niet met een druk op de knop aan te passen vanuit een control room. Voor een bulk van onze verlichting richten we ons echt vooral op verduurzaming.’ 

Na de operatie moet het makkelijker zijn om verlichting aan te passen op verlichtingssterkte, kleur, mogelijkheden tot dimmen of waar mogelijk uitschakelen. In samenwerking met de stadsecologen en een extern adviesbureau worden locaties in parken, buitengebieden en ecologische verbindingszones geselecteerd waar lichtkleur en lichtintensiteit aangepast kan worden, of de verlichting zelfs weggehaald kan worden.