Op dit moment gelden voor de speedpedelec, die met trapondersteuning zeker 45 km/u kunnen halen, dezelfde regels als voor de bromfiets. Dat betekent dat de bestuurder op het bromfietspad moet rijden of, als dat er niet is, op de rijbaan. De provincie wil met de mogelijkheid het fietspad weer te gebruiken, meer automobilisten overtuigen over te stappen op de speedpedelec.  

"Uit eerdere pilots en onderzoek blijkt dat de bestuurder van een speedpedelec zich vaak onveilig voelt op de rijbaan, tussen de auto's en vrachtauto's’, zegt Arne Schaddelee, gedeputeerde mobiliteit. De provincie kan niet zeggen hoeveel gebruikers van de speedpedelec aan hebben gegeven zich onveilig te voelen.  

Voorwaarde voor het rijden op het fietspad is dat bestuurder van de speedpedelec moet zich wel aanpassen aan andere fietspadgebruikers en mag niet harder fietsen dan 30 km/u. In vergelijkbare pilots in Rotterdam en Amersfoort blijkt dat de ervaren verkeersveiligheid dan gelijk blijft voor speedpedelecs en overige fietspadgebruikers, zegt de provincie.  

Afwijken van landelijke regels 

Veilig Verkeer Nederland (VVN) vindt het maar gek dat de provincie en de gemeenten nu afwijken van landelijke regels. ‘Daarmee wordt het er niet duidelijker op’, zegt woordvoerder Rob Stomphorst. 'Verkeersregels moet je eenduidig invoeren en niet per plaats of provincie laten afwijken.’  

Een wegbeheerder kan daarvoor een ontheffing verlenen, zegt een woordvoerder van de provincie. ‘Daarvoor is geen toestemming van IenW nodig. Er is wel contact en IenW volgt de pilot met belangstelling.’ 

Onveilig gevoel bij speedpedelec 

VVN vraagt zich ook af waarom mensen op de speedpedelec rijden, als ze angstig zijn. ‘De speedpedelec kan zó hard, dat de overheid dit vervoersmiddel vanwege de snelheid als bromfiets classificeert. En die moeten, met kenteken en helmplicht, op de rijbaan’, zegt Stomphorst.  

‘Als je je dan onveilig voelt tussen het autoverkeer, heb je misschien een verkeerde keuze gemaakt. Dan is een e-bike een betere optie voor je', aldus de woordvoerder van VVN. 

Bovendien vraagt Stomphorst zich af waarom is gekozen voor een maximumsnelheid van 30 k/u. ‘Dat is toch weer harder van de snorfiets, die maximaal 25 km/u mag’, zegt hij. ‘De logica is ver te zoeken in het plan.’ 

De provincie geeft aan dat er geen wettelijke basis is voor een maximumsnelheid van 25 km/u. ‘In artikel 20 van het RVV staat dat binnen de bebouwde kom de volgende maximumsnelheden gelden: voor bromfietsen en gehandicaptenvoertuigen, uitgerust met een motor: op het fiets- en bromfietspad 30 km per uur.’ 

Handhaving door politie

Ook de handhaving is een vraagteken, aldus Stomphorst. De ontheffing geeft toestemming om fietspaden in de bebouwde kom te gebruiken van deelnemende gemeenten en alle provinciale fietspaden in de provincie Utrecht. ‘Maar hoe weet je nu of je op het grondgebied van een deelnemende gemeente rijdt?’ 

De provincie geeft aan dat handhaving een taak van de politie is, maar dat de speedpedelec nu niet als overlastgever op het fietspad ervaren wordt. ‘Dit in tegenstelling tot scooters en bromfietsen waar de politie wel actief op handhaaft.’ VVN ziet daarom graag dat ook boa's een verkeersboete mogen uitdelen.

Gemeenteraden hebben laatste woord 

Deelname aan de pilot gaat via de gemeenteraad, zegt de provincie. Inmiddels doen Amersfoort, Utrecht, Zeist, Wageningen, Nijkerk, Barneveld, Soest, Bunschoten en Veenendaal mee aan de test, die 1,5 jaar gaat duren. 

Gemeenten die deel willen nemen, kunnen terecht bij de wegbeheerders waar de ontheffing nu al gaat gelden. Die bieden een voorbeeld-ontheffing, een toolkit communicatie en regionale monitorings- en evaluatie-suggesties. Verder is er een voorbeeldmandaat van de gemeente Utrecht om een ontheffing te verlenen. 

In Nederland reden in december 2022 ruim 32.000 geregistreerde speedpedelecs rond, meldt de RAI Vereniging. Het rijwiel is het meest populair in de provincie Utrecht.