De nieuwe Huisvestingswet geeft gemeenten meer sturing in de woonpolitiek. Daarmee wilde woonminister De Jonge de Huisvestingswet aanpassen naar de situatie vóór 2014, toen gemeenten een deel van de koopwoningen konden reserveren voor doelgroepen.  

Het gaat dan onder meer om jongeren en mantelzorgers, maar ook mensen met een vitaal beroep, zoals politiemensen, zorgmedewerkers en leraren. Door een aangenomen motie vallen voortaan ook militairen onder de regel. Gemeenten kunnen die voorrang geven bij huurhuizen en nieuwbouwwoningen met een verkoopprijs tot 355.000 euro. 

Gemeenten moeten wel aantonen dat er sprake is van schaarste en kunnen een inkomensgrens stellen aan de potentiële kopers van de nieuwbouwwoningen. Ook gaat het om maximaal de helft van de woningen.

Pijnpunt bij de aangepaste Huisvestingwet was het eigendomsrecht. In het voorstel van De Jonge zouden ook koopwoningen onder het voorstel vallen. Een gemeente zou met de wet in de hand kunnen afdwingen dat particulieren hun huis alleen aan mensen met een vergunning verkopen.  

‘Oneerlijk voor huiseigenaren’ 

Onder meer VVD en D66 zijn fel tegen omdat het oneerlijk zou zijn voor huiseigenaren. Ze kregen uiteindelijk de PVV mee voor hun amendement. De partij van Geert Wilders was eerst voor, maar stemde uiteindelijk tegen. 
 
VVD-Kamerlid Peter de Groot is opgetogen. ‘Een meerderheid van de kamer is het eens dat jij zelf moet kunnen bepalen aan wie je jouw huis verkoopt, en niet de overheid’, schrijft hij op Twitter. 

‘Laten we nu vooral alle energie gebruiken om meer huizen te bouwen in plaats van bezig zijn het tekort aan woningen te verdelen.’ 

Jongeren in dorpen 

Partijen als de ChristenUnie hadden graag gezien dat gemeenten meer zeggenschap zouden krijgen over de verkoop van bestaande woningen. Kamerlid Pieter Grinwis zegt dat het vooral speelt in dorpen, waar jongeren moeilijk aan een betaalbaar huis kunnen komen. 

Ook VNG had graag gezien dat de maatregel over bestaande koopwoningen in de wet zou zijn opgenomen. ‘Daardoor wordt het hele doel van de wetswijziging ondergraven en vissen nu vaak kansloze woningzoekenden weer achter het net.’ 

'Aangezien de meeste woningen behoren tot de bestaande voorraad, willen gemeenten niet alleen kunnen sturen op nieuwbouw, maar ook op een deel van de bestaande koopwoningen', schreef de VNg aan de Kamerleden. 

De Jonge moet bij de nieuwe wet rekening houden met de leefbaarheid. De Kamer nam een motie aan waarbij hij wordt verzocht het systeem van passend toewijzen nader te onderzoeken. Hij moet daarbij rekening houdend met leefomgevingsaspecten zoals winkels en scholen in de buurt. 

De Eerste Kamer moet nog over de wet oordelen. Of en hoe de wet, indien aangenomen, wordt toegepast in een gemeente, is aan de gemeenteraad.