De eerste vier rondes van de Wbi leverden al 164.732 nieuwe woningen op, voornamelijk bij grotere projecten. Gemeenten hadden vooral een tekort aan financiën voor infrastructuur om nieuwe wijken te ontsluiten woningen, uitplaatsing en inrichting van de openbare ruimte. 

Door wijzigingen in de voorwaarden zijn de mogelijkheden voor kleinere gemeenten sinds de vierde tranche vergroot. Zo konden gemeenten met minder dan 50.000 inwoners een project indienen met minimaal 200 woningen, meldt minister Hugo de Jonge. Ook mochten gemeenten aanvragen bundelen.  

Er deden dit keer in ieder geval veel meer kleine gemeenten een aanvraag. 'Zo kregen onder meer Berkelland, Súdwest-Fryslân en een gebundelde aanvraag voor drie gemeenten van Stadsregio Parkstad Limburg een bijdrage.’ 

‘Het laat zien dat het voor kleinere en middelgrote gemeenten in heel het land mogelijk is om een aanvraag in te dienen en toegekend te krijgen’, schrijft De Jonge in de Kamerbrief over de Wbi. 

De Jonge heeft nog een andere wijziging ingevoerd voor deze tranche: de Nationale Hypotheek Garantie-grens (NHG-grens) is losgelaten. De grens van betaalbare koopwoningen is nu blijvend vastgesteld op 355.000 euro.  

De minister zegt dat door de aanpassingen meer betaalbare koopwoningen worden gebouwd voor starters en middeninkomens. Hij denkt dat door de gewijzigde voorwaarden nog veel meer woningen kunnen worden gebouwd en laat dat nu onderzoeken.  

Toch kans op Wbi-gelden voor afvallers 

Er waren 42 aanvragen ingediend die door de onafhankelijke Toetsingscommissie zijn beoordeeld op onder andere financiële realiteit, planologische hardheid en haalbaarheid. Het percentage gehonoreerde aanvragen is hoger dan in eerdere tranches, zegt De Jonge. 

Hij denkt dat veel projecten die nu zijn afgevallen, met enkele aanpassingen bij de volgende ronde wel kansrijk zijn. Die gemeenten kunnen daarvoor hulp krijgen van het landelijke Expertteam Woningbouw. 

Er is in ieder geval geld beschikbaar. Voor de vijfde tranche was 250 miljoen euro uitgetrokken. Daarvan is 117,6 miljoen euro toegekend.  

De Jonge wil voor het eind van het jaar de inschrijvingen voor de zesde tranche openen met 300 miljoen euro budget. Dat is vermoedelijk de laatste tranche. 

De gemeenten die wel succesvol waren met hun aanvraag zijn: Den Haag, Epe, Enschede, Súdwest-Fryslân, Noardeast-Fryslân, Hoogeveen, Kapelle, Kampen, Stadsregio Parkstad Limburg, Moerdijk, Nieuwegein, Oss, Rijssen-Holten, Rotterdam, Smallingerland, Stichtse Vecht, Tilburg, Vijfheerenlanden, Westland, Waalwijk, West Betuwe, Zutphen en de gemeente Zwolle.