Uit de participatie blijkt dat veel deelnemers vinden dat de lijn moet zorgen voor banen voor inwoners van de noordelijke provincies. De meeste deelnemers vinden een forse investering van belastinggeld acceptabel als de Lelylijn veel tijdswinst oplevert.  

Een andere uitkomst is dat het percentage deelnemers dat kiest voor een snelle lijn, met maximaal twee stations, en het aantal deelnemers dat de voorkeur geeft aan een langzame verbinding, met meer tussenstations vrijwel gelijk is. Uiteindelijk is een lijn met vijf tussenstations het meest optimale, volgens de raadpleging. 

Niet iedereen ziet de snelle treinverbinding zitten tussen Amsterdam, via Lelystad en Emmeloord naar Groningen en Leeuwarden. Bijna zeventien procent kiest voor ‘geen Lelylijn’. 

Staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat is blij met het onderzoek, dat is uitgevoerd mede onder haar leiding. ‘Met dit onderzoek hebben we de keukentafel met de tekentafel verbonden en dat is van onschatbare waarde.’ 

‘Ik vind het heel belangrijk om te weten wat inwoners willen, wat ze verwachten en waar hun zorgen zitten. Ik zal deze uitkomsten dan ook zeker meenemen in de verdere uitwerking van de plannen.’ 

Opzet participatie breder dan alleen open enquête 

Het participatietraject bestond uit drie onderdelen. Er werden inwoners van heel Nederland bevraagd, bewoners van de noordelijke provincies en een open raadpleging waar iedereen aan mee kon doen.  

Uit het onderzoek komt naar voren dat er over de Lelylijn relatief weinig verschil in opvatting bestaat tussen inwoners van het Noorden en de rest van Nederland. 

Het is de eerste keer dat bij zo’n groot project al zo vroeg in het proces een participatietraject is opgestart. Bij gemeenten is een vroege start van participatietrajecten gebruikelijk, maar voor grote projecten is het uniek, zegt projectdirecteur Lelylijn Stijn Lechner.  

De ambtenaar van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat was eerder betrokken bij onder andere de Noord-zuidlijn in Amsterdam. Daar was nog geen sprake van een vroeg participatietraject.  

Vroege participatie is niet verplicht, maar Lechner denkt dat het wel past in de huidige tijd, waar veel aandacht is voor brede welvaart. Daarbij worden andere afwegingen belangrijk naast de gebruikelijke financiële. 

De projectdirecteur benadrukt dat deze raadpleging geen referendum was. ‘We stelden de vraag: kunt u ons helpen om het de bestuurders/politici makkelijker te maken?’ Het doel is, zoals het rapport stelt, het verbinden van de tekentafel met 11.000 keukentafels. 

Verwerken resultaten nog in onderzoek 

Lechner kan nog niet zeggen hoe de resultaten worden verwerkt. ‘Daar gaan we nu chocola van maken.’ Wel verzekert hij dat bewoners later in het proces opnieuw naar hun mening wordt gevraagd. 

De volgende stap is dat rijk en regio een besluit nemen over de komst van de snelle treinverbinding. Als de Lelylijn er komt moet in het najaar van 2024 een voorkeursvariant zijn vastgesteld. Dan moet ook de bijbehorende financiering zijn gevonden.