Volgens de onderzoekers zijn dijken verzwaard met getijdenzand minimaal 40 procent sterker dan dijken met rivierzand. Dat komt doordat getijdenzand bestaat uit meer kleideeltjes en -laagjes dan rivierzand. Daardoor wordt de stroming van het water belemmerd, met als gevolg dat zandkorrels van getijdenzand minder snel in beweging komen dan bij rivierzand. 

Nu dit blijkt, hoeft de geplande verzwaring van dijken op getijdenzand langs de Noordzeekust, rond het IJsselmeer en in het Waddengebied deels of helemaal niet meer worden uitgevoerd. Dat verwacht het Hoogwaterbeschermingsprogramma, waarin waterschappen en Rijkswaterstaat samenwerken.  

Weerstand tegen ‘piping’ 

De oude dijken rondom de ontpolderde Hedwigepolder in Zeeuws-Vlaanderen bood de onderzoekers alle ruimte om een antwoord te geven op de vraag of getijdenzand daadwerkelijk weerstand biedt tegen het zogeheten ‘piping’. Dat is een ongewenste vorming van kanaaltjes die de stabiliteit van een dijk aantast. 

Als het gaat om kleine hoeveelheden zand vormt piping volgens de onderzoekers geen groot probleem. Bij een grotere waterstroom die zand meevoert, kan een dijk ernstig verzwakken of instorten met als gevolg een overstroming.  

Getijdenzand veel sterker 

Tijdens het onderzoek werd bij de beoordeling van de sterkte van een dijk tegen piping een rekenmodel toegepast gebaseerd op rivierzand zonder kleideeltjes. Daaruit bleek dat getijdenzand minimaal 40 procent sterker is dan rivierzand. 

Volgens Erik Wagener, directeur van het Hoogwaterbeschermingsprogramma, zijn de uitkomsten van het onderzoek belangrijk. ‘Dijkversterking drijft op innovatie. Nederland staat voor de grootste waterveiligheidsoperatie sinds de Deltawerken. Innovaties als deze maken het verschil bij het behalen van onze dijkversterkingsopgave in Nederland, want werken aan waterveiligheid is nooit af.’ 

Minder ingrijpende maatregelen 

Voor waterschap Hollandse Delta, dat verantwoordelijk is voor de dijken op de Zuid-Hollandse eilanden, betekent de uitkomst van het onderzoek dat 8,2 kilometer dijkversterking helemaal niet meer nodig is. Over circa 90 kilometer dijk kunnen minder ingrijpende en kostbare maatregelen worden genomen, verwacht Jan Bonjer, dijkgraaf bij waterschap Hollandse Delta.