In de maakdeals moeten afspraken komen voor ruimte voor bedrijvigheid en bijvoorbeeld verduurzaming van bedrijventerreinen. De organisaties hopen dat hun input wordt meegenomen als de Tweede Kamer op 11 mei debatteert over ruimtelijke ordening. 

De maakdeals zijn volgens VNO-NCW en MKB-Nederland nodig omdat de ruimte voor economie anders in het geding dreigt te komen. Door onder meer de woningbouwopgave, aanpassing aan klimaatverandering, druk op de natuur en de landbouw wordt ruimte voor werken schaarser.  

Met de woondeals, die VRO-minister Hugo de Jonge met de provincies en gemeenten sloot, is ruimte voor woningen veiliggesteld. Maar voor werkterreinen ontbreken zulke afspraken vooralsnog. 

'Herhaling blijft nodig'

Cees-Jan Pen, lector de Ondernemende Regio Fontys Hogeschool en lid van de adviescommissie van Stichting Kennisalliantie Bedrijventerreinen, kan zich in grove lijnen vinden in de oproep van de werkgeversorganisaties.

‘Herhaling van deze boodschap is helaas nog steeds nodig. Keer op keer blijkt in de ruimtelijke ordening dat ruimte voor werken te weinig aandacht krijgt en wordt onderbelicht’, reageert hij tegen Stadszaken.

‘Helaas is te lang ruimtelijke ordening op lokaal niveau verworden tot een soort woningen bouwen, bouwen, bouwen-beleid.’

Ruimtevraag werken groeit 

Van 2015 tot 2021 verloor Nederland bijna 150 bedrijventerreinen, terwijl de vraag naar werkruimte juist groeit. Volgens VNO-NCW en MKB-Nederland is er tot 2030 landelijk 7.000 hectare aan bedrijventerreinen nodig. Daarbij baseren zij zich op berekeningen door het Economisch Instituut voor de Bouw. 

‘En dit is nog exclusief de extra ruimte die nodig is voor de overgang naar een meer circulaire economie en de energietransitie’, staat in de brief. De circulaire economie vraagt tot 2030 nog bijna 900 hectare extra ruimte, bleek eerder uit berekeningen door de SKBN. 

Op dat vlak is de oproep volgens Pen niet volledig. ‘De roep vanuit de werkgevers zou veel verder moeten gaan dan de terechte vraag naar nieuwe bedrijventerreinen. Zeker voor het ruimtelijke faciliteren van de energietransitie en voor de circulaire transitie.’

‘Er is op papier veel draagvlak om te investeren in het beter, anders en duurzamer benutten van de duizenden bestaande bedrijventerreinen, maar daden en uitvoeringskracht met euro’s en menskracht ontbreken. Ik snap het pleidooi voor maakdeals, maar zou liever gewoon zien dat we weer doen aan echte integrale ruimtelijke ordening.’

‘Fundament van de brede welvaart’ 

De 3.800 bedrijventerreinen die Nederland telt, gebruiken 2,6 procent van het oppervlak, maar zijn wel goed voor 30 procent van de werkgelegenheid en net zoveel maak- en stuwende bedrijven. Op bedrijventerreinen wordt 40 procent van het nationale inkomen verdiend.  

‘Deze werklocaties zijn hiermee het fundament onder onze brede welvaart; van allerlei praktisch werk dat wordt geboden, tot hightech innovaties tot sponsoring van de lokale voetbalclub’, aldus de ondernemersorganisaties. 

Klimaatafspraken

‘Een gemiste kans in de oproep van de werkgevers tenslotte is dat aandacht voor bedrijventerreinen hard nodig is, omdat deze gebieden een grote bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van onze Klimaatafspraken’, besluit Pen.

‘Keer op keer lijkt de landelijke politiek dit te vergeten en ook hier ligt de aandacht teveel op de aanpak en verduurzaming van woonwijken.’