Het kabinet schrijft in het Nationaal Programma Circulaire Economie 2023 - 2030 (NPCE) dat Nederland in 2050 volledig circulair moet zijn. Dat moet gebeuren door een mix van beprijzende, normerende en stimulerende maatregelen.  

De SER schrijft aan staatssecretaris Vivianne Heijnen dat ‘ondanks de Nederlandse inzet op het stimuleren van een circulaire economie, geen structurele reductie plaatsvindt van de totale hoeveelheid grondstoffen die daadwerkelijk wordt gebruikt voor de Nederlandse economie’. 

Dit stelt de SER voor: 

  1. Stuur op (internationale) ketens en een langere tijdshorizon met concrete maatregelen, doelen en instrumenten. Het kabinet moet daarvoor duidelijke doelen en kaders stellen, aldus de SER.
  2. Kom met een kabinetsbrede inzet op de grondstoffentransitie en een adequate uitvoeringsstructuur met de middelen die daarbij horen.
  3. Stel een eigenstandig, concreet, realistisch en afrekenbaar doel voor de grondstoffentransitie vast.
  4. Presenteer ook voor de grondstoffentransitie een coherent instrumentenpakket en stel die ook vast. 

Volgens de SER belangrijk dat de grondstoffentransitie dezelfde urgentie krijgt als de energietransitie. ‘Gelijkwaardig, omdat de grondstoffentransitie even ingrijpend gaat zijn als de Energietransitie.' De maatregelen in het NPCE sluiten vooral aan op het klimaatbeleid, schrijft de SER.  

‘Er is een integrale visie op beide transities nodig: omdat een energietransitie zónder grondstoffentransitie spanningen en risico’s oplevert, terwijl een energietransitie mét aandacht voor de grondstoffentransitie kansen oplevert. De transities zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar momenteel niet in balans.’ 

Zo zijn volgens de SER sommige instrumenten voor de grondstoffentransitie afhankelijk van het Klimaatfonds. Terwijl daar vooral wordt gekeken naar emissiereductie. Daarom zouden voor de grondstoffentransitie eigen middelen beschikbaar moeten komen.

Het adviesorgaan baseert zich op de stellingen in de brief onder meer op het rapport Integrale Circulaire Economie Rapportage 2023 van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en op de eigen verkenning Evenwichtig sturen op de grondstoffentransitie en de energietransitie voor brede welvaart.