Het project Holwerd aan Zee draait om het doorbreken van de dijk achter het Friese dorpje om zo een open verbinding met de Waddenzee te creëren. Het moet de economische en ecologische waarde van Noordoost-Friesland een boost geven én krimp tegengaan. De afgelopen jaren zijn er namelijk veel jongeren uit Holwerd verhuisd en zijn er meerdere voorzieningen gesloten, waaronder een school.  

Een enthousiaste groep inwoners werkt nu bijna negen jaar aan het plan. Het oorspronkelijke plan was om met het doorprikken van de dijk ruimte te maken voor een jachthaven. Nu heeft het project dat idee laten varen en richt het zich vol op het creëren van een aantrekkelijk natuurgebied in het binnendijkse getijdenmeer. 

De Vogelbescherming verwacht dat een getijdenmeer een belangrijke rol zal hebben in het herstel van de broedvogelpopulatie in de Waddenzee. Daarnaast kan de open verbinding tussen de Waddenzee en het Friese achterland belangrijk zijn voor vissen die trekken tussen zoet en zout water.  

Eerder vertelde initiatiefnemer Marco Verbeek: ‘Het project moet een win-win worden voor mens en dier, voor gemeenschap en ecologie. Niemand mag de dupe worden van dit plan.’  

Met het natuurgebied hoopt Holwerd toeristen te trekken. Nu grijpt Holwerd steeds naast die toeristen, die wel door het dorp heen rijden als ze naar Ameland gaan. Een half miljoen per jaar zijn dat er ongeveer. 

Roep om vertrouwen 

‘Zo’n groot ruimtelijk project, dat helemaal van onderaf door burgers begonnen is, vraagt om ruimte, om vertrouwen, om heel veel loslaten’, aldus Verbeek eerder. ‘We zijn nu in de fase aanbeland waarin beleidsmakers ons dat vertrouwen moeten schenken.’ 

Aanvankelijk leken die beleidsmakers dat vertrouwen ook te geven. Ruim driekwart van de benodigde 63 miljoen euro werd al binnengehaald. Zo vloeit onder meer 7 miljoen euro via de Regio Deal vanuit het Rijk naar het project, net als 15 miljoen euro van de Postcode Loterij. Het Waddenfonds steekt ruim 8 miljoen euro in Holwerd aan Zee. 

Provincie Fryslân en de Gemeente Noardeast-Fryslân zegden al respectievelijk 10 en 5 miljoen euro toe, maar de provincie lijkt daar nu op terug te komen. Het provinciebestuur vindt de huidige plannen te veel afwijken van het oorspronkelijke idee. 

Zo heeft het project het idee van een vaargeul laten varen en richt het zich nu alleen op een gat voor vissen en zeewater. Daardoor moeten de inkomsten niet meer komen van bootrecreanten, maar van natuurminnende bezoekers zoals vogelaars en wadlopers. 

Daarnaast zijn boeren bang voor verzilting van de grond, maar volgens de initiatiefnemers is dat niet nodig: ‘We moeten zorgen dat we met drainage zoet water langer in de grond vast kunnen houden, met slib kunnen we de grond wellicht verrijken. Een andere gedachte is dat de sector moet inzetten op zouttolerante aardappelrassen. Met al dat soort dingen zijn we bezig. We praten mét boeren, niet óver boeren', zei Verbeek erover. 

‘Kansloos zonder de provincie’ 

Zonder steun van de provincie lijkt Holwerd aan Zee kansloos. ‘Naast geld, verstrekken zij namelijk ook de vergunningen voor het gebied', zegt Verbeek tegen NRC Handelsblad. 

Of de Provinciale Staten daadwerkelijk tegen Holwerd aan Zee gaan stemmen, is nog maar de vraag. Diverse regionale media melden dat de Provinciale Staten ingaan tegen het advies van het provinciebestuur en voor gaan stemmen.

Lees ook: Holwerd aan Zee zet de Friese 'Wende' in gang