In Noord-Brabant is er een tekort aan bedrijventerreinen. Gedeputeerde Erik Ronnes moet dus ‘desnoods regelen dat bedrijven de hoogte in kunnen bouwen', schreef VNO-NCW Brabant Zeeland in een brief aan de bestuurder.  

Rik Derksen, belangenbehartiger van de werkgeversclub, geeft desgevraagd aan dat er vaak beperkingen in een bestemmingsplan staan die ervoor zorgen dat bedrijven niet te hoog kunnen bouwen. ‘Soms is dat niet hoger dan twaalf meter’, aldus Derksen.  

‘Dat moet echt beter. Logistiek vastgoed kan best de hoogte in. Je ziet dat als die beperkingen er niet zijn, dat ook al gebeurt. In Waalwijk heb je een distributiecentrum van Bol.com dat bijna 40 meter hoog is. Ik snap dat daar dan natuurlijk wel bepaalde ruimtelijke eisen bij komen kijken.’ 

‘In alle bestemmingsplannen staat dat er met toestemming van het College van kan worden afgeweken van het bestemmingsplan’, voegt René Buck van Buck Consultants International toe. ‘Maar bij de gemeente kan het best wel even duren voordat bedrijven een go of een no-go krijgen, terwijl zij gewoon snel antwoord willen hebben.’ Derksen: ‘Daarom moet de provincie hier een regierol innemen.’ 

Grondprijs te laag 

Maar op lang niet alle plekken is het bestemmingsplan de enige reden dat er laag wordt gebouwd. Voor de meeste bedrijven is het simpelweg nu nog niet aantrekkelijk genoeg om überhaupt de hoogte in te gaan. De grondprijs is (nog) te laag om hoogbouw te rechtvaardigen, beamen zowel Buck als Derksen.  

Buck: ‘Over het algemeen kun je zeggen: hoe groter de grondprijs, hoe aantrekkelijker het is om de hoogte te bouwen. In Singapore en Hongkong zie je echt enorme distributiecentra, de grondprijs rechtvaardigt dat ook. Grosso modo zit Nederland nog lang niet op dat niveau.’ 

Volgens Derksen wordt het pas aantrekkelijk om hoog te bouwen als de grondprijs op 250 euro per vierkante meter ligt. In Noord-Brabant ligt dat bedrag nu nog tussen de 120 en 170 euro. Mogelijk stijgen die prijzen de komende jaren wel. Adviesbureau Stec Groep voorspelt dat tot 2030 tussen de 340 en 700 hectare extra aan bedrijfsgrond nodig is om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen, en het is zeer de vraag of die extra ruimte er komt. 

Voorzichtig omgaan met versoepelen 

‘Ik voorspel dat dit soort oproepen de komende jaren nog wel vaker zal voorkomen’, zegt Buck dus over het hoger bouwen. ‘Ik wil er dus toch voor waarschuwen dat we niet uit een soort reflex de regels meteen gaan versoepelen. Dat er in sommige omgevingsplannen staat dat er maar maximaal 12 meter hoog gebouwd mag worden, heeft een reden. Ruimtelijk zijn hoge bedrijven lastig in te passen. Het is niet voor niets dat het College van Rijksadviseurs daarvoor heeft gewaarschuwd.’ 

‘Bij nieuwe terreinen zit daar wel verschil in: daar zie je dat bedrijventerreinen steeds meer worden ingericht om ook daadwerkelijk de hoogte in te kunnen. Ondernemers moeten dan wel goed nadenken over de economische onderbouwing van hun casus.’