Smart city is een hippe term – Google geeft 62.400.000 resultaten. Bekijk je het ‘smart zijn’ vanuit de economie of vanuit haar inwoners? Er zijn vele (heel verschillende) definities te geven. Opvallend genoeg geeft Wikipedia NL niet direct antwoord. En we noemden het nog wel hip, dus wie voelt zich geroepen?
‘Smart city’ een concept over een stad (of een gebied) waar met slimme oplossingen (vanuit ICT en techniek) de kwaliteit van leven wordt verbeterd. Het is belangrijk om te redeneren vanuit uitdagingen in een stad en daar de oplossingen bij te bedenken. Dus niet mooie dingen bedenken en vervolgens het ‘probleem’ erbij zoeken dat we ermee op kunnen lossen.
Waarom is hier zoveel aandacht voor? Omdat we wereldwijd zien dat 'de stad' steeds belangrijker wordt: waar nu 50% van de wereldbevolking in steden woont, is dat in 2050 gestegen tot 75%, waarmee 80% van de duurzame uitdagingen (uitstoot, energieverbruik, materiaalverbruik) zich concentreert in de stad. Nederland telt nu 17 miljoen inwoners én er wonen hier ruim 500 mensen op een vierkante km. Daarmee is Nederland na Malta het dichtstbevolkte EU-land. De uitdagingen op gebied van vervoer, luchtkwaliteit, et cetera vereisen dat we veel slimmer omgaan met energie, gezondheid, ruimte en materialen.
Wat kan ik er dan mee?
Binnen de smart city wordt de leefbaarheid in de stad verbeterd door gebruik van techniek en ICT. Dus geen ICT om de ICT, maar ICT moet iets opleveren waar we beter van worden. Beter kan bijvoorbeeld zijn: veiliger, comfortabeler, een schonere lucht, met minder inspanning/arbeid en minder grondstoffen meer welvaart. Binnen een smart city staan samenwerking en delen van data centraal. Immers, wanneer beter inzicht in wat er gebeurt wordt gebruikt, nodig is of kan worden verbeterd aan de stad, biedt dit nieuwe, innovatieve ondernemers de kans om daarop in te springen.
Dus een belangrijk uitgangspunt is het willen delen van verzamelde data en kennis. Het coördineren en communiceren van zogenaamde smart city-initiatieven is dus relevant. Er zijn vast ontelbare initiatieven die plaatsvinden in een stad of regio die ‘voldoen aan de criteria van de smart city’, maar die (onbewust) niet worden gedeeld omdat men niet in de gaten heeft dat die verzamelde data of vergaarde kennis voor een ander heel waardevol kan zijn. En juist gemeenten hebben beschikking over véél van die data!
Zijn de Drechtsteden ‘slim’?
Binnen de gemeente Dordrecht zijn momenteel enkele projecten aan de gang die de stad slimmer maken. Heel diverse projecten, vaak in een samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheid. Een voorbeeld is ‘SMART-verlichting’; een fietspad op de Staart waarbij de verlichting aan gaat op het moment dat iemand passeert. Resultaat: minder energieverbruik met behoud van veiligheid.
Een ander project is ‘SMART-water’; waarbij in tegenstelling tot het huidige handmatig meten van waterstanden, realtime grondwaterstanden worden verzameld door middel van sensoren in peilbuizen. De sensor waarschuwt ook bij hoge en lage waterstanden. Resultaat: meer veiligheid, zonder meerkosten.
De voorbeelden gaan dus om nog slimmer combineren van kennis, data en ervaringen. Als je apparaten (computers/sensoren) aan elkaar koppelt en je benut die informatie voor andere doelen, spreek je over ‘the Internet of Things’. Zo kun je dezelfde slimme lantaarnpalen uitbreiden met sensoren die temperatuur, luchtkwaliteit, fijnstof en geluid meten. Op die manier gebruik je dezelfde bron (lantaarnpaal) voor verschillende toepassingen. Ziut en Philips (beheerders van lichtmasten) zijn bedrijven die hier stappen in aan het zetten zijn.
Een onlangs uitgebracht rapport van de Ellen MacArthur Foundation 'Intelligent Assets: Unlocking the circular economy potential' geeft aan dat de koppeling van data uitstekend bruikbaar is om de circulaire economie een boost te geven. Met interessante casussen vanuit uiteenlopende, internationale bedrijven zoals het volgen van materialen en condities daarvan middels een platform, en een digitale tool om hergebruik van producten, materialen en grondstoffen te optimaliseren. Voor mensen die geïnteresseerd zijn in zowel smart city (industry) als circulaire economie een échte aanrader!
Samenwerken dus! Zowel tussen apparaten als tussen mensen!
De link tussen smart city en circulaire economie is dus snel gelegd. Het gaat namelijk over reductie van CO2, fijnstof, energie en kwaliteit van leven, maar zeker ook over een betere benutting van grondstoffen, producten en schaarse materialen.
Dé smart city bestaat (nog) niet! Maar we zetten stappen in die richting, net zoals we stappen zetten van een lineaire naar een circulaire economie. Laten die twee ontwikkelingen nu prima samengaan, waarbij de verbinding tussen de twee onderwerpen wat ons betreft nog veel sterker kan worden gelegd.
Deze blog verscheen eerder op de website van Cirkellab.
