Maar niet getreurd, want de binnenstad mag dan dood zijn, de stad is dat allerminst. De stad bloeit als nooit te voren. Als je tenminste op de goede plekken bent. En dat is in een stad als Amersfoort De Nieuwe Stad en de Wagenwerkplaats en in Deventer het Havenkwartier. Zaanstad bouwt aan iets soortgelijks op het Hembrugterrein en zo zijn er tal van andere voorbeelden in het land.
Het boeiende van deze nieuwe ontwikkelingen is dat ze teruggaan naar de kern van wat een stad is: elkaar ontmoeten, samen wonen, samen werken, handeldrijven. Wat dat betreft is de term De Nieuwe Stad mooi gekozen. De nieuwe stad, is de stad zoals die altijd al was. En daarom is het niet raar dat in als die nieuwe steden eten zo centraal staat. In het Deventer’ Havenkwartier opende onlangs FoodDock en dat was direct een succes. FoodDock is de Oost-Nederlandse vertaling van Markthalle Neun in Berlijn, BoroughMarket in Londen en de FoodHallen in Amsterdam. Dat mag er in Nederland momenteel nog hipsterachtig uitzien, dat het concept veel sterker is dan dat, bewijst de Markthalle in Freiburg die al sinds 1985 bestaat en anders dan in veel Nederlandse steden midden in het centrum ligt.
In al die markthallen staat het samen eten centraal. Lange tafels, kraampjes, wisselend aanbod. Dat zorgt er al snel voor dat je met wildvreemden in gesprek komt. En dat is de essentie van de stad. De stad moet je verrassen en blij maken. De stad moet er voor zorgen dat je met een verhaal thuiskomt. Dat je wat beleeft. En juist dat gevoel missen de grote winkelstraten, waar menselijk contact is vervangen door koopstromen en ondernemerschap door filiaalhouders. De kunst is om die essentie van de stad te vertalen naar de hele stad. In De Nieuwe Stad, het Havenkwartier en al die andere projecten gebeurt dat. Het zijn bijna dorpjes in de stad. Kleinschalig, afwisselend, regelluw. En dat is fijn. Want de stad, dat is geen verzameling gebouwen, of winkelketens, of winkelstraten. De stad is een verzameling mensen die het fijner vinden om bij elkaar te zijn dan alleen. De ‘nieuwe steden’ begrijpen dat. En beetje bij beetje zal ook de binnenstad dat begrijpen en overnemen. En daarom zal de stad altijd blijven bestaan.
Jan-Willem Wesselink is hoofdlaborant van het Kennislab voor Urbanisme
