‘Het onderzoek laat zien dat het tijd is om een enorme inhaalslag te maken; gemeenten moeten aan de slag, woningeigenaren moeten tempo maken en de overheid moet het aangekondigde beleid concreet maken’, zegt Rob van Tilburg, directeur programma’s van Natuur & Milieu. Het Rijk moet volgens hem de regie nemen, anders worden de doelstellingen niet gehaald. 

De organisatie valt op dat 3,6 miljoen woningen geen geregistreerd energielabel hebben. Dat is 45 procent van het totale aantal woningen. Woningcorporaties zijn volgens Natuur en Milieu het verst met het in kaart brengen van de energieprestatie van hun woningbezit: 85 procent van hun woningen heeft een geregistreerd label.  

Van de woningen waar het label bekend is, moeten vooral particuliere eigenaren aan de slag. Die verhuurders lopen nog ver achter met 22 procent labels E, F en G. Ook woningen in bezit van eigenaar-bewoners scoren met 19 procent slechter dan het gemiddelde van 16 procent.  

De gemeenten met het grootste aantal geregistreerde energielabels E, F en G zijn Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en Haarlem. Deze top vijf vertegenwoordigt 21 procent van deze energielabels. 

Natuur & Milieu concludeert dat slechte energielabels vooral voorkomen bij: 

  1. Veel vrijstaande en twee-onder-een-kap woningen;
  2. Veel woningen gebouwd vóór 1965;
  3. Veel woningen van eigenaar-bewoners en in bezit van particuliere verhuur;
  4. Een groot aandeel voorlopige energielabels. 

Dit speelt vooral in Heemstede en Bloemendaal: die hebben een aandeel dat met 32 procent ruim twee keer zo hoog is als het landelijk gemiddelde. Ook het Groningse Westerwolde heeft relatief veel woningen met een slecht label. Dat komt doordat veel woningen vóór 1994 zijn gebouwd, meldt de gemeente aan RTV Noord. Met twee wijken springt Heerlen eruit in de top-10 van meeste huizen met slecht energielabel. Den Haag komt drie keer in die top-10 voor.  

Binnen de particuliere verhuur zijn er elf gemeenten waar het aandeel geregistreerde energielabels E, F en G kleiner is dan 5 procent. Dit zijn Zeewolde, Almere, Houten, Duiven, Nieuwegein, Barendrecht, Lelystad, Opmeer, Westervoort, Renswoude en Leusden. 

Prestatieafspraken hebben effect 

Natuur & Milieu concludeert dat de prestatieafspraken die met woningcorporaties zijn gemaakt, over het terugdringen van woningen met slechte energielabels, effect hebben. De organisatie pleit voor soortgelijke afspraken met particuliere verhuurders, juist omdat voor hen een subsidieregeling beschikbaar is. 

Van Tilburg: ‘Er is een verhuurverbod voor woningen met label E, F of G aangekondigd, maar dit is nog erg onduidelijk. Onze oproep aan het kabinet is: maak het verhuurverbod zo snel mogelijk concreet. Verplicht daarnaast dat bij verkoop of aankoop van een woning het stapsgewijs afbouwen van energielabels E, F of G gegarandeerd is.’ 

In 2015 werd het energielabel voor woningen ingevoerd en voorlopige energielabels toegekend. Een geregistreerd energielabel is sindsdien verplicht bij verkoop, verhuur en oplevering. Op basis van het energieverlies van de woning, type verwarming en de aanwezige duurzame energieopwekking wordt het geregistreerd energielabel bepaald. Voor het onderzoek maakte Natuur & Milieu gebruik van data van het CBS en het Kadaster.