‘Deze aankoop door de corporaties is een geweldige stap voor de wijk, die we van harte ondersteunen. Deze aankoop zorgt voor meer grip op de uitdagingen in de wijk. De verduurzaming van de woningen levert een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van energiearmoede in Vrieheide, in tijden van energiecrisis één van de meest getroffen wijken in het hele land’, zegt Casper Gelderblom, wethouder wonen en milieu in Heerlen. 

De 51 woningen werden opgeleverd in 1962 en hebben energielabels E, F en G. De woningcorporaties gaan de huizen met hulp van de gemeente Heerlen renoveren en verduurzamen tot energielabel B. Later moet energielabel A volgen. Op dit moment wordt bij eerder aangekochte pilotwoningen onderzocht of dat kan met zonnepanelen en collectieve pui-vervanging. De huidige bewoners behouden hun woning en de corporaties zijn niet van plan om hun nieuwe aanwinsten na een bepaalde periode weer door te verkopen, leert navraag bij corporatie Weller. 

De aankoop van de woningen werd gedaan in nauw overleg met de gemeente en de Stadsregio Parkstad Limburg. Die stellen subsidie beschikbaar uit het Volkshuisvestingsfonds en de Regiodeal. Van beide Rijkspotten was de regio Parkstad één van de grootste ontvangers, omdat de leefbaarheidsuitdagingen er groot zijn. Met de Regiodeal wil Parkstad de ‘vicieuze cirkel van armoede’ doorbreken. 

Sociaal en fysiek samen 

De inpond-aanpak is dan ook onderdeel van de bredere leefbaarheidsaanpak in het gebied. Vrieheide is één van de drie focuswijken uit het Nationaal Programma Heerlen-Noord (NPHN). In dit gebied, dat ongeveer de helft van Heerlen beslaat, staat de brede welvaart onder druk. De komende decennia werken overheden, het maatschappelijk middenveld en het bedrijfsleven samen aan het optrekken van de wijk.  

Ger Peeters, bestuurder van Wonen Limburg: ‘Er ligt een enorme opgave gericht op de verbetering van de energieprestatie en het achterstallig onderhoud, maar zeker ook op het verbeteren van de leefbaarheid en de sociaal-maatschappelijke opgave in Heerlen Noord. Dit biedt ook mogelijkheden voor een integrale aanpak. We koppelen de vastgoedkant aan de sociale kant waardoor we eerder in beeld krijgen waaraan bewoners behoefte hebben en welke vraagstukken er spelen.’ 

‘Eén van de allergrootste opgaven voor het gebied is de renovatie van duizenden woningen. We hebben markante buurten en gebouwen, waar gemeenschapszin en identiteit hand in hand gaan. Ze zijn belangrijk voor het buurtgevoel van de inwoners’, zei Ron Meyer, programmadirecteur van het NPHN eerder over de uitdagingen in de Heerlen-Noord. Dat ‘markante’ geldt ook voor de 51 woningen die Weller en Wonen Limburg nu kopen. Ze zijn onderdeel van de 837 karakteristieke ‘witte woningen’, naar ontwerp van de Hongaarse architect Peter Sigmund. 

Eerder ervaring in Kerkrade 

Het inponden van particulier bezit gaat tegen koers van veel Nederlandse corporaties in. Sinds de jaren ’90 werden veel sociale huurwoningen juist verkocht aan huurders, vaak voor een lage prijs. In Parkstad zorgde dit ervoor dat lagere inkomens bovengemiddeld veel woningbezit hebben, maar zij kunnen niet altijd de benodigde investeringen opbrengen voor onderhoud en verduurzaming. 

De regio zoekt dus al een aantal jaar een oplossing in het terugkopen van die woningen door sociale verhuurders. Sinds 2020 koopt corporatie Wonen Zuid bijvoorbeeld 200 particuliere woningen in twee flats. In de flats was veel versnipperd bezit, wat een efficiënte verduurzamingsaanpak in de weg stond. De laatste woningen wisselen dit jaar van eigenaar.  

Ook hier staat koppeling tussen fysiek en sociaal centraal. Marc Schroten, directeur van Wonen Zuid, zei er eerder over tegen Stadszaken: ‘De maatschappelijke problemen kun je niet met puur fysieke ingrepen oplossen. We werken dus met een aanpak in de breedte, zodat de wijk weer toekomstperspectief krijgt.’