'Met dit besluit van de Transportraad staat de Lelylijn letterlijk op de kaart. Dat is een belangrijke en mooie stap op weg naar realisatie van de spoorlijn. Natuurlijk is er nog heel veel werk te doen, maar dit Europese besluit helpt ons daarbij en daagt ons tegelijkertijd ook uit echt werk te maken van de Lelylijn', reageert staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat).
‘Uitstekend nieuws vanuit Brussel’, schrijft Johan Goos van de Initiatiefgroep Lelylijn op LinkedIn. ‘Dit is een belangrijke volgende mijlpaal die wordt genomen voor de realisatie van de Lelylijn.’ Zijn groep, met daarin meerdere politici uit het Noorden van het land, zet zich al jaren in voor de komst van de lijn en kan vandaag proosten op de toezegging dat er miljarden Europees geld wordt uitgetrokken.
Die financiële bijdrage is hard nodig. Het kabinet zegde vanuit het coalitieakkoord al 3 miljard euro toe en vanuit de regio komen daar nog eens honderden miljoen euro’s bij. Maar de aanleg kost tussen de 6 en 9 miljard en de dekking voor de rest van het geld is nog niet gevonden. Ook met Europees geld is er nog een gat in de begroting. Vanuit het TEN-T-programma wordt maximaal dertig procent vergoed. Goos denkt dat het wel goed komt. 'Het is nog niet voldoende voor de bekostiging van de Lelylijn, maar wel zo belangrijk dat het ontbrekende deel er links of rechts zou moeten gaan komen.'
Eind oktober schreef minister Harbers al aan de Tweede Kamer dat er goede hoop is dat Brussel met het geld over de brug komt. ‘De eerste reactie van de Europese Commissie is dat men bereid is de Lelylijn op te nemen in het uitgebreide netwerk van de TEN-T.' Vandaag moeten hij en staatssecretaris Heijnen de handtekeningen zien te bemachtigen van de andere transportministers. Vervolgens moet het Europees Parlement nog akkoord gaan met de plannen.
De regio zet zich al langer in om de lijn op te nemen in het Trans-European Transport Network (TEN-T), waarmee de Europese Commissie het internationale netwerk van rails, autowegen en vaarwegen wil uitbreiden. De Lelylijn is volgens Groningen de missende link in het spoornetwerk van Amsterdam naar Bremen en Hamburg.
Binnen TEN-T zijn drie type netwerken: Het TEN-T kernnetwerk, een uitgebreid- kernnetwerk en een uitgebreid netwerk. Het kernnetwerk moet in 2030 aan alle Europese afspraken voldoen, het uitgebreide kernnetwerk in 2040 en het uitgebreide netwerk in 2050. De Europese Transport ministers zijn het er over eens dat de Lelylijn moet worden opgenomen in het uitgebreide TEN-T netwerk. De Lelylijn staat in het regeerakkoord voor 2038, maar de Initiatiefgroep Lelylijn hopen dat de trein al over ruim tien jaar rijdt.
Naast steun via TEN-T zoekt het kabinet ook steun via Connecting Europe Facility (CEF), een instrument van de EU om groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen te versterken via infrastructuurinvesteringen.
