De corporaties gaan tot en met 2026 ongeveer 1,5 miljard euro per jaar aan vennootschapsbelasting betalen. Dit is een verdubbeling ten opzichte van voorgaande jaren. Dat blijkt uit een recente brief van minister voor Volkshuisvesting Hugo de Jonge aan de Tweede Kamer. ‘Nagenoeg alle woningcorporaties’ gaan de belasting betalen, schrijft de minister. 

De verdubbeling heeft meerdere oorzaken. Allereerst speelt het verdwijnen van de verhuurderheffing de hogere winstbelasting in de hand. De winsten van de corporaties nemen namelijk toe. Verder speelt de ATAD een rol. Deze Europese Anti-Tax Avoidance Directive is een middel tegen internationale belastingontwijking, maar wordt ook aan corporaties opgelegd. Door aanscherping van de regeling door het kabinet, zijn rentelasten minder aftrekbaar voor de corporaties, wat de belastingdruk opvoert. 

Netto wel daling belastingdruk 

Door het afschaffen van de verhuurderheffing daalt de netto belastingdruk op de corporaties wel. Voorgaande jaren betaalden de woningbouwverenigingen gemiddeld 2,4 miljard euro per jaar aan belasting, tegenover de 1,5 miljard euro in de komende jaren. 

Volgens De Jonge komen de prestatieafspraken die hij eerder dit jaar met de corporaties tekende dus niet in het geding door de hogere vennootschapsbelasting. De corporaties hebben toegezegd tot 2030 250.000 sociale huurwoningen te bouwen. Dat is volgens de minister nog steeds ‘landelijk financieel haalbaar'.

Daarbij is ook van belang dat de verhuurderheffing en de vennootschapsbelasting op een andere manier doorwerken in de investeringsruimte van de corporaties. ‘De verhuurderheffing heeft een negatief effect op de waarde van het bezit. De vennootschapsbelasting en de ATAD werken alleen door in de actieve operationele kasstroom', legt emeritus hoogleraar woningmarkt Johan Conijn uit.

‘Beide hebben dus een ander effect op hoeveel geld corporaties kunnen lenen voor nieuwbouw. Voor de meeste corporaties is het positieve effect van het afschaffen van de verhuurderheffing groter dan het negatieve van de hogere vennootschapsbelasting.’  

Controversiële belastingen 

Nederlandse corporaties moeten sinds 2008 vennootschapsbelasting betalen over hun fiscale winst. Die winst wordt in het algemeen echter geïnvesteerd in het realiseren en exploiteren van meer volkshuisvesting, dus de schatplichtigheid van de corporaties is controversieel. 

Ook de ATAD ligt politiek gevoelig. Deze belasting moeten de corporaties sinds 2019 betalen. ‘Deze belastingmaatregel treft woningcorporaties stevig, terwijl het doel ervan niets met corporaties te maken heeft’, schreef Aedes eerder.  

‘Met de huidige plannen hebben we binnen acht jaar een belastinglast die hoger is dan we betaalden aan verhuurdersheffing’, vatte voorzitter Sander Heinsman van woningcorporatie Portaal het samen in een bijdrage in het FD.