Moeten we onze rivieren en de zee vrij spel geven door onszelf terug te trekken in verdichte metropolen? Of bedrijven verplichten om hun grond op te hogen? Of kunnen we mensen vragen om ‘anders’ te gaan wonen?
In vijf teams werkten stedenbouwers, landschapsarchitecten en ingenieurs van vijftien bureaus samen vanuit Redesigning Deltas aan vijf strategieën om de Nederlandse delta te versterken. De visies richten zich op Zeeland, Limburg, de stad en haven van Rotterdam, polders in Midden-Delfland en het rivierengebied van de Waal.
De opdracht was om een visie uit te werken op wonen, zoetwatervoorraden, energieopwekking, infrastructurele aanpassingen en ecologische en economische gevolgen in het scenario van een zeespiegelstijging van twee tot drie meter.
1. Zeelandia
Voor de provincie Zeeland zijn twee verschillende waterscenario's opgesteld. Voor scenario Zeewaart wordt aan de kust van de provincie een kunstmatig meer gecreëerd om de kust te beschermen en energie op te wekken. In een tweede scenario, Superdelta, moet water de ruimte krijgen om Nederland tot aan de Duitse grens in te stromen. Onderzoekers van Zeelandia noemen het een ‘nieuwe symbiose tussen land en zee.
2. Rotterdam als ‘spons’
In het ontwerp voor Rotterdam wordt de stad door uitbreiding van Ring 14 een ‘sponsstad’ met een eigen zoetwatervoorraad, namelijk de Maas als zoet binnenmeer. In de stad zelf kan opgevangen regenwater worden gebufferd. Dit maakt Rotterdam zelfvoorzienend in haar eigen waterbehoefte. Ook aan de Rotterdamse haven is gedacht: zij zal blijvend worden opgehoogd om mee te kunnen gaan met de stijgende zeespiegel.
3. Midden-Delfland
Het team achter Midden-Delfland ziet het gebied als groene long voor omliggende steden als Rotterdam en Delft. Onderzoekers gaan uit van een vereenvoudigd watersysteem dat minder inzet op dijken, pompen en sluizen. In plaats daarvan moet de natuur het water kunnen opvangen en verwerken. Ook moet er ruimte worden vrijgemaakt om grondstoffen te verbouwen, zoals hout en voedsel.
4. Limburg als haarvaten van de Delta
Het ontwerp voor Limburg schetst voor de provincie meer ruimte voor het water. Ingrepen in de delta hier moeten het water opvangen, vertragen en afvoeren waar mogelijk. Het landschap moet net als in Rotterdam als spons worden ingericht met traditionele graften, begroeide hellingen, en bossen.
5. Rivierengebied de Waal
Volgens het team achter Riviercorridor Waal is het Nederlandse watersysteem van dijken en Deltawerken op de langere termijn niet opgewassen tegen een ‘onvermijdelijke systeemcrash’. Zij speelt daarom in op het gefaseerd begeleiden van natuur en de Nederlander. Het ontwerp richt zich op evacuatiescenario's, terugtrekstrategieën en manieren voor heropbouw.
De ervaringen, inzichten en resultaten van de ontwerpstudie worden gedeeld met het nationale Deltaprogramma. De ontwerpen zijn tot 13 november te zien tijdens de Internationale Architectuur Biënnale in Rotterdam.