De openbare ruimte is belangrijk voor de ontwikkeling van jongeren. Het is de aangewezen plek om sociale vaardigheden te ontwikkelen, zonder toezicht van je ouders. Het park speelt hierbij nog een extra rol: het is een gezonde en groene omgeving, die uitnodigt tot bewegen en sporten in de buitenlucht.

Tot zo ver de theorie. Om die waar te maken, moet de inrichting van het park wel aansluiten bij de wensen van jongeren. Dat is vaak niet het geval, en zeker vrouwen trekken vaak aan het kortste eind. Nieuw onderzoek uit Engeland laat zien dat de inrichting van parken vaak geschikter is voor jonge mannen dan vrouwen.

‘Jonge vrouwen gebruiken parken minder en ervaren veel barrières bij bewegen en sporten in het park. Er is te weinig begrip voor hun wensen bij het fysieke ontwerp van het park, en voor hoe de maatschappij hen ziet en behandelt als ze er zijn’, schrijven de onderzoekers. Een respondent vat het sentiment bondig samen: ‘Het voelt alsof alles hier voor jongens is. We hebben meer dingen speciaal voor meiden nodig.’

Geen skatebaan, wel trampolines

Slechts een derde van de jonge vrouwen geeft aan te sporten en bewegen in parken, tegenover 63 procent van de jonge mannen. Dat concluderen de onderzoekers op basis van bijna 500 enquêtes onder 13 tot 15-jarige mannen en vrouwen en meerdere groepsgesprekken met 24 13 tot 21-jarige vrouwen. Aan gebrek aan enthousiasme voor ‘buiten’ ligt het niet. Bijna 90 procent van de jonge vrouwen geeft namelijk aan graag in de openlucht te zijn.

Er ligt dus een opgave om het park toegankelijker te maken. ‘We moeten spannende, innovatieve en veilige ruimtes ontwerpen, om beweging onder jonge vrouwen te stimuleren. Zodat we een levenslange liefde voor buiten bewegen kunnen aanwakkeren. Voor een gezonder en gelukkiger leven.’

Met parkinvullingen als een skatebaan, sportveld of buitensportschool doe je jonge vrouwen over het algemeen weinig plezier, blijkt uit de enquêtes. Liever zouden zij bijvoorbeeld trampolines, schommels of natuurpaden zien. ‘Jonge vrouwen willen meer speelse en avontuurlijke kansen om actief te bewegen in het park’, schrijven de onderzoekers.

Veiligheid harde vereiste

Ook de voorzieningen spelen een grote rol. Er zijn te weinig openbare toiletten en verkleedruimtes in de parken. En meer oplaadpunten voor je telefoon zouden een bezoek aan het park ook aantrekkelijker maken, geven de jonge vrouwen aan.

Bij dit alles geldt: veiligheid is een harde voorwaarde. Jonge vrouwen voelen zich een stuk vaker onveilig in het park dan jonge mannen. Aan basisvoorwaarden als goede verlichting en zichtlijnen wordt lang niet altijd voldaan.

Bijna drie kwart van de jonge vrouwen geeft aan zich bekeken te voelen tijdens het bewegen of sporten in het park. ‘Ik basketbal liever binnen. Daar heb je controle over wie je ziet’, zegt één van de respondenten. Een ander: ‘Ze staren naar ons, alsof we aandacht zoeken. Continue, want er zijn heel de tijd jongens in het gebied.’

Al met al valt er nog een wereld te winnen bij het toegankelijker maken van het park voor jonge vrouwen. ‘We moeten bij het ontwerp van de openbare ruimte veel meer door hun ogen kijken. En we moeten hen inspireren en ondersteunen om de potentie van het lokale park te ontdekken.’

Het Britse onderzoek roept de vraag op hoe de situatie in Nederland is. Des te meer omdat de onderzoekers met een vrij klein sample werkten en zich richtten op drie specifieke parken in Engeland. Vergelijkbaar Nederlands onderzoek ontbreekt. Er is veel onderzoek naar jongeren en de openbare ruimte, en naar gender en de openbare ruimte, maar niet naar een combinatie van die twee.