In 2021 verhuisden 75.000 mensen uit de Randstad naar andere regio’s in Nederland, tegenover 53.000 ernaartoe. Daarmee heeft de regio een negatief binnenlands migratiesaldo van 22.000, het hoogste aantal sinds de binnenlandse krimp in 2014 begon. 

Van een grootschalige leegloop van de Randstad is echter geen sprake. Het gebied heeft een inwoneraantal van ruim 7 miljoen mensen. Het migratietekort bedraagt daarmee ongeveer 0,3 procent van de totale bevolking. Bovendien gaan de vandaag gepresenteerde CBS-cijfers alleen over binnenlandse migratie. Kijk je naar immigratie naar de Randstad vanuit het buitenland, dan staat het gebied dik in de plus. Enkel al het buitenlandse migratiesaldo van Amsterdam compenseert bijna volledig voor de binnenlandse krimp van 22.000. Ook natuurlijke aanwas uit geboortes zorgt voor groei.

Ook belangrijk: het CBS werkt met een vrij nauwe afbakening van 'de Randstad'. Het statistiekbureau trekt de grens op basis van baankansen in 2017. Daarmee valt bijvoorbeeld Almere, één van de populairste bestemmingen voor verhuizers, volgens het CBS buiten de Randstad. Terwijl je kan beredeneren dat deze stad wel degelijk onderdeel is van de Randstad, omdat ze een sterke economische binding en daily urban system heeft met Amsterdam, en onderdeel uitmaakt van de Metropoolregio Amsterdam. Je kan overigens ook beredeneren dat door de verhuizingen de grens van de Randstad oprekt, zeker als mensen wel blijven werken in hun oude gemeente en er dus meer verbinding onstaat tussen de oude en de nieuwe woonplaats..

Redenen onzeker

Vooral dertig- tot zestigjarigen en minderjarigen trokken vaker uit dan naar de Randstad. Provincies die tegen de Randstad aanschuren waren de populairste verhuisbestemming. Jongeren van 18 tot 25 jaar verhuisden juist wel vaker naar de Randstad dan andersom. 

Wat deze verhuisbewegingen drijft, staat niet honderd procent vast. ‘Jongeren die naar de Randstad trekken, hebben behoefte aan de grote stad. Daar vinden ze studie en werk', zegt CBS-hoofdsocioloog Tanja Traag. ‘Maar op gemeenteniveau is het lastig om doorslaggevende redenen aan te wijzen. Wat we wel weten: corona-effecten zijn niet bepalend. Mensen kunnen meer thuiswerken, maar de verhuistrend die we zien is groter dan dat.’  

Mogelijk speelt de druk op de Randstedelijke woningmarkt een rol, al verklaart dat niet de uitstroom van gemiddeld welvarender vijftigers en zestigers. Een deel van hen koos er hoogstwaarschijnlijk voor om tweede woningen in het ‘buitengebied’ te verruilen voor woningen in de Randstad. Die trend stripte CBS-socioloog Traag vorig jaar al aan.