‘In Aalsmeer kent 70 procent van ons grondgebied beperkingen vanuit Schiphol. We moeten altijd alles afwegen wat betreft bouwprojecten’, zegt woordvoerder Laura Tas van de gemeente. ‘In onze gemeente hebben we een terrein midden in een bestaande woonwijk, maar dat mag vanwege Schiphol nu niet bebouwd worden.’  

Tas schets de problemen waar veel gemeenten rondom Schiphol mee worstelen. De aankondiging van het kabinet dat het aantal vluchten vanaf 2023 moet worden verminderd tot 440.000 per jaar, wordt in de regio dan ook instemmend ontvangen. Het is een begin, want daarmee is de wetgeving die gaat over de woningbouw bij Schiphol nog niet aangepast. 

‘We zijn gebonden aan LIB-contouren. Die veranderen niet direct. Het is niet eens duidelijk of die überhaupt zullen veranderen’, zegt Marcel Duyvestijn van de Schipholgemeente Haarlemmermeer. De LIB is het Luchthavenindelingsbesluit Schiphol, feitelijk een kaart waarop staat in welke gebieden beperkingen gelden voor woningbouw. Voor grote woningbouwlocaties moeten gemeenten toestemming vragen aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.  

Amstelveen hoopt op Schiphol in zee 

Die toestemming krijgen gemeenten niet zomaar. Daar kwam de gemeente Amstelveen vorige maand achter toen de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) naar de Raad van State stapte over woningbouwplannen. De gemeente kreeg ongelijk, en de bestemmingsplannen voor wijk Uilenstede-Kronenburg, waar jarenlang aan was gewerkt, konden in de prullenbak. 

Amstelveen droomt al wel van minder Schiphol. In het coalitieakkoord staat nadrukkelijk dat de gemeente blijft aandringen op het fors terugdringen van de vliegbewegingen boven de gemeente. Bovendien blijft de gemeente lobbyen voor een verhuizing van Schiphol naar de Noordzee.  

Veel meer dan lobbyen kan de gemeente niet doen. ‘Schiphol is Rijksbeleid’, zegt wethouder Herbert Raat tegen de lokale zender RTVA. ‘Je kunt alleen hard roepen en dat heeft meer effect als je dat samendoet’, zegt de wethouder, die overigens een nieuwe portefeuille krijgt. ‘De lakmoesproef voor dit kabinet is dat ze duidelijkheid geven over de rol van luchtvaart in Nederland.’ 

Wachten op de uitwerking van het besluit over Schiphol 

De gemeente Amsterdam laat aan Stadszaken weten dat zolang de vliegroutes en de landingsbanen niet veranderen, het geen zin heeft om na te denken over woningbouw in de zones rond Schiphol. De provincie Noord-Holland denkt dat de verplichte krimp wel effect heeft op de wetgeving. ‘De verwachting is wel dat er een verbetering plaatsvindt, maar hoe dat op specifieke locaties uitpakt en of de contouren in het LIB daar ook op worden aangepast, is nog niet duidelijk’, zegt woordvoerder Rose Botman van de provincie Noord-Holland.  

Daarom wacht ook de gemeente Aalsmeer op meer uitwerkingen. ‘Het is voor ons nog niet duidelijk wat het vastleggen van 440.000 vluchten concreet betekent voor de contouren van het beperkingengebied. We kunnen dus nog niet zeggen of dit leidt tot meer woningbouwmogelijkheden voor Aalsmeer.’ 

Voor Marcel Duyvestijn van Haarlemmermeer kan er intussen wel wat worden gedaan. Zo ligt er een reservering voor de tweede Kaagbaan. ‘Als die echt gebruikt gaat worden, kun je Rijsenhout en wat andere dorpjes wel opdoeken. Maar nu is de uitbreiding van de start- en landingsbanen niet meer nodig...’ 

Over die reservering voor de tweede Kaagbaan heeft de Tweede Kamer zich drie maanden geleden nog gebogen. Kamerlid Raoul Boucke van D66 diende een motie in om de tweede Kaagbaan voorgoed te schrappen. Die haalde het toen net niet, omdat het zou gaan om de veiligheid. Met het besluit van het kabinet om in te zetten op krimp, dient zich een nieuwe situatie aan. 

Duyvestijn wijst ook nog op een ander effect van de maatregel. ‘Als er minder mag worden gevlogen, kiezen luchtvaartmaatschappijen dan voor grotere vliegtuigen met meer geluid?’ De sleutel ligt niet bij de gemeenten of provincie. Het is wachten op het kabinet. ‘Voor nu is het koffiedikkijken.’