Door Leontien de Waal, sector banker bouw bij ABN Amro. Deze opinie verscheen eerder in Cobouw.
Te midden van vele uitdagingen, van stikstofbeperkingen tot en met lange vergunningprocedures, worstelen publieke en private partijen met elkaar om het woningtekort op te lossen.
Ondertussen sluimert er een grotere uitdaging, de grote blinde vlek in het geheel. Dit zijn de onderinvesteringen in onze infrastructuur. Zonder meer investeringen in infrastructuur hoeven we niet te beginnen aan het bouwen van extra woningen.
Op papier lijkt het mee te vallen. In 2021 Nederland spendeerden we 2,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan aanleg en onderhoud van infrastructuur. Dat is in lijn met de vijftien grotere West-Europese landen, maar volgens Euroconstruct wel ruim drie keer minder dan we uitgeven aan nieuwbouw, onderhoud en renovatie van woningen en gebouwen.
De staat van onze infrastructuur vraagt om meer actie. De vorige minister van Infrastructuur en Waterstaat waarschuwde al dat de tekorten voor het vervangen en onderhouden van verouderde infrastructuur groter zijn dan voorspeld. Daarvoor is jaarlijks 600 miljoen euro tot 1 miljard euro extra nodig.
Ondertussen staat de veiligheid van diverse bruggen, zoals de Haringvlietbrug, onder druk. Ook neemt door klimaatverandering de kans op schade aan infrastructuur toe. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) waarschuwt voor de aanzienlijke financiële impact van grondverzakking door langdurige droogte, en een groep instituten als Wageningen University en TNO voorspelt dat de klimaat- gerelateerde schade aan infra en gebouwen kan oplopen tot meer dan 100 miljard euro tegen 2050.
Na de wateroverlast in Limburg vorig jaar stelde de huidige regering snel 300 miljoen euro beschikbaar voor dijkversterking in de zijrivieren van de Maas. Mooi, maar we moeten af van dit soort ad-hocacties. Er is een integraal plan nodig voor een toekomstbestendig Nederland, dus meer goed bereikbare woningen op plekken die bestand zijn tegen hittestress en wateroverlast. Dat betekent voorrang geven aan investeringen in infrastructuur en mitigerende natuur. Gelukkig kunnen we snel aan de slag door het aanscherpen van de uitvoeringsagenda van de NOVI en het markeren van concrete investeringen. Nieuwe woningen zijn noodzaak, maar niet zonder stevig fundament.
