‘Corona had enorme gevolgen, ook voor ons openbaar vervoer’, staat in de de brief. ‘Het aantal reizigers daalde in 2020 en 2021 met gemiddeld ruim 50 procent. Overheden hielden ondanks deze daling zo’n 90 procent van het netwerk in stand.’
De provincies en vervoersregio’s vinden het gek dat het Rijk twee miljard euro uittrekt voor lagere brandstofaccijns en de onbelaste reiskostenvergoeding verhoogt, maar geen geld uittrekt voor noodlijdende vervoersbedrijven.
‘Als provincies en vervoerregio’s hebben we zonder steun de keus: tientallen miljoenen euro’s bijleggen om het netwerk in stand te houden, of 20 tot 30 procent van de ov-lijnen schrappen’, lichtte gedeputeerde Arne Schaddelee van de provincie Utrecht de brief toe in het Radio 1 Journaal. ‘Dan ga je afbreken en kom je in een negatieve spiraal terecht. Het effect is dan dat veel mensen niet meer naar hun werk kunnen.’
Gedeputeerde Jeroen Olthof van de provincie Noord-Holland vindt het onbegrijpelijk dat het Rijk stopt met de coronasteun aan het ov. ‘De afgelopen twee jaar hebben we met elkaar honderden miljoenen in het ov gepompt om het ov tijdens de coronacrisis te laten overleven. Dat is weggegooid geld als nu gestopt wordt met de steun, en dat vlak voordat het ov zich hersteld heeft.’
In de brief wijzen de ondertekenaars erop dat mensen het regionale ov anders zijn gaan gebruiken. ‘Veel vaste reispatronen zijn immers veranderd, sommige reizigers stapten over op de auto, en we werken en studeren meer thuis. Om het ov niet alleen overeind te houden, maar bovendien voor te bereiden op de toekomst, is een herstructurering nodig. Zodat we het ov in de toekomst aantrekkelijker maken voor de reiziger, en schoner en efficiënter.’
Ook schrijven de provincies en vervoersregio’s dat het regionale ov hard nodig is voor ambities zoals nieuwe woningen, minder stikstof en de mobiliteitstransitie. Daarbij komt ook dat kwetsbare groepen zonder ov in de kou komen te staan. ‘Nederlanders die echt afhankelijk zijn van de bus of tram om op het werk te komen, of bij zorg voor familie. Vooral zij zijn de dupe. Zoals bij iedere crisis, raakt ook deze crisis kwetsbaren het zwaarst.’