De 25.000 woningen moeten komen in het hoger gelegen zuidelijke deel van polder Rijnenburg, een groot buitenstedelijk gebied ten zuidwesten van de gemeente Utrecht. Het betreft een stedelijke wijk met hoogbouw en een eigen centrum, opgeleverd met hoogwaardig klimaatadaptieve en circulaire eigenschappen. Het noordelijke deel van Rijnenburg zal gebruikt worden voor permante energiewinning, met name windmolens en zonnepanelen. De coalitie wil deze invulling combineren met ruimte voor natuur, sport en recreatie.
Het plan is een compromis na jarenlange discussie in de Utrechtse politiek. Terwijl de grootste lokale partij GroenLinks het gebied lang groen wilde houden, zagen steeds meer partijen toekomst in vaste bebouwing in de polder. De lokale D66-fractie gaf bijvoorbeeld begin dit jaar aan toch ook te willen bouwen in het poldergebied. ‘D66, PvdA en Student & Starter waren overtuigd voorstander van het bouwplan in het poldergebied’, vertelt Koning. ‘De grote behoefte aan woningen en anderzijds de klimaatcrisis deden ons voorstellen om alvast in het zuiden te beginnen met bouwen. Daarvoor gaan de plannen nu gemaakt worden.’
Dat het gepresenteerde plan van 25.000 woningen een compromis betreft, blijkt uit eerder gemaakte schattingen van Nederlandse projectontwikkelaars. Zij gaven aan dat Rijnenburg zelfs ruimte biedt voor bijna 40.000 woningen. ‘In het noorden een permanent energielandschap is onderdeel van de afspraken, omdat ook de energietransitie ruimte nodig heeft.’
Een andere discussie rondom Rijnenburg is het voorzien van geschikte infrastructuur. ‘We bouwen alleen als er ook zekerheid is over een tramverbinding en aansluiting op het ’wiel met spaken’’, luidt het akkoord daarop. Dit is mede de reden dat het nog tot 2035 zal duren voordat de eerste steen gelegd wordt.
Het nieuwe bouwplan voor Rijnenburg wordt toegevoegd aan de Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040 (RSU 2040). Een uitgangspunt van de coalitie daarbij is dat het de projecten Merwedekanaalzone, Papendorp, A12-zone en LunettenKoningsweg niet mag schaden. Ook is er al gesprokken met het Rijk over een opname van een nieuwe OV-verbinding in het MIRT.
Ondertussen verloopt het gereed krijgen van windturbines in het noorden van Rijnenburg nog steeds moeizaam. De huidige grondeigenaren weigeren tot op heden hun grond ter beschikking te stellen. De gemeente geeft aan de windmolens koste wat het kost af te willen dwingen, desnoods met het onteigenen van gronden.
Meer belasting
Uit het 75-pagina tellende coalitieakkoord blijkt ook dat de gemeente de belastingen fors wil gaan verhogen. Daarmee lijken de bouwplannen van Rijnenburg ook deels bekostigd. Onder andere de Utrechtse huizenbezitter moet meer gaan betalen: de OZB gaat met 18 procent omhoog. Verder gaat de parkeerbelasting fors omhoog, wordt betaald parkeren versneld uitgebreid en is het uiteindelijk de bedoeling om het in de hele stad in te voeren.
‘Het vorige college wilde het bouwbesluit uitstellen. Dit nieuwe college was zeker de doorbraak. We besloten voor een compromis te kiezen, en richten er nu op om in 2035 te gaan bouwen’, vertelt Koning. Nu het coalitieakkoord is gepresenteerd, is het tijd om de plannen rond Rijnenburg uit te werken, aldus Koning. ‘Vanuit D66 gaat een wethouder zich onder andere richten op dit dossier, we zullen met het Rijk moeten spreken in kader van MIRT, en daarbij moeten we alle financiële componenten uitwerken. Voor het slagen van Rijnenburg hebben we het Rijk en de provincie nodig.'
