Dorpen en steden net buiten de Randstad zagen de grootste toename van mensen uit de Randstad die een huis in hun gemeente aanschaften. Zo werd 49 procent van de gekochte woningen in Culemborg in 2021 gekocht door mensen uit de Randstad. De gemeenten West Betuwe (33 procent) en Moerdijk (28 procent) verwelkomden eveneens ook relatief veel mensen uit de Randstad. 

Krapte op de woningmarkt is een één van belangrijkste oorzaken voor deze trend, zegt directeur Marcel Arendsen, directeur van Brecheisen Makelaars in Utrecht. Hij noemt als voorbeeld dat er een groot tekort in het aanbod van duurdere woningen in de grote steden is. Daardoor zijn kopers eerder geneigd zijn om de stad uit te verhuizen. 

Geen aanbod van duurdere woningen 

‘Het aantal transacties is bij ons flink gedaald in het laatste kwartaal. Er komen bijna geen woningen meer vrij die duurder zijn dan 700.000 euro. Dat terwijl er wel gezinnen op zoek zijn naar uitbreiding. Ze willen een extra kamer voor de kinderen of een extra werkkamer. Ook willen ze meer woonplezier’, zegt Arendsen. 'In de grote steden gaat dat niet lukken.'

Leo Bosch (Programmamanager Nieuwbouw NVM) verklaart de toename ook deels door de grotere verhuisbereidheid en de verbeterde bereikbaarheid van plaatsen in de buurt: ‘Door de verbreding van de A2 zijn meer mensen uit Utrecht bereid om in Culemborg of Zaltbommel te gaan wonen.’ 

Waterbedeffect 

De trek uit de stad heeft grote gevolgen voor gemeenten buiten de Randstad zoals Culemborg, maar ook Wageningen en Ede. ‘Jongeren in Culemborg komen niet eens meer in aanmerking voor een nieuwbouwwoning. Ontwikkelaars in die steden richten zich nu op mensen uit de Randstad, want daar is meer rendement te halen’, aldus Bosch. Als voorbeeld wordt het nieuwbouwproject ENKA in Ede genoemd. ‘Zij richten hun marketing duidelijk op de Randstad door in te zetten op de goede bereikbaarheid.’ 

Arendsen voorspelt zelfs dat dit waterbedeffect opmerkelijke gevolgen zal hebben: ‘Binnenkort zal de vierkante-meterprijs in Leidsche Rijn hoger zijn dan in de binnenstad voor Utrecht.’ 

Bouwen voor lokale behoeften 

Volgens Bosch moet er meer ingezet worden op bouwen voor de lokale behoeften: ‘We moeten af van de aanbod gestuurde woningmarkt. We moeten analyseren welke behoeften er zijn en welke effecten deze hebben. In grotere steden kan dat dus ook betekenen dat er juist meer gebouwd wordt in de duurste prijscategorie. Zo ontstaat er ook weer wat doorstroming en kun je misschien wel zeven huishoudens aan hun ideale huis helpen.’'

Bosch ziet graag dat er meer wordt gebouwd voor de lokale behoeften. Hij wil af van de aanbod gestuurde woningmarkt. ‘We moeten analyseren welke behoeften er zijn en welke effecten die hebben.' Volgens hem kan dat betekenen dat in grotere steden juist meer gebouwd moet worden voor de duurste prijscategorie.  

Bosch zegt dat zo doorstroming ontstaat. ‘Dan kun je misschien wel zeven huishoudens aan hun ideale huis helpen.’