Het verduurzamingspotentieel op werklocaties wordt nog onvoldoende benut. Uit data van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna de helft van het totale gasgebruik en een derde van het elektriciteitsverbruik plaatsvindt op werklocaties. Om in 2050 energieneutraal te zijn, kunnen werklocaties daarom niet over het hoofd worden gezien. “Bij gemeenten, parkmanagers en ondernemers ontbreekt het zeker niet aan goede wil om te verduurzamen. Wel ontbreekt het vaak aan een collectieve aanpak om échte versnelling mogelijk te maken. Met Perspectieffonds Gelderland (verder PFG) kunnen we een doorbraak forceren”, zegt senior projectmanager Ellen van der Lei van
Oost NL, dat als fonds- en programmamanager fungeert en projecten zo nodig procesmatig ondersteunt.“Dat doen we door initiatief te nemen, partijen aan elkaar te verbinden, denkkracht in te zetten, regie te voeren en publiek ondernemerschap te tonen,” aldus de projectmanager.
Eén miljard
Om financiering te kunnen ontvangen vanuit het PFG, is altijd co-financiering vereist. “We gaan ervan uit dat één euro van het PFG drie euro van anderen aantrekt. Dit kunnen financiers zijn, zoals BNG, banken, of investeerders zoals ontwikkelaars. Ook andere marktfondsen kunnen co-financier zijn.”Het is de bedoeling dat het fonds in beginsel revolverend is. Maar een eventuele onrendabele top kan ook door het fonds worden afgedekt. Oost NL is op zoek naar koploperprojecten om ze met het risicokapitaal, onrendabele top-financiering en eventuele procesondersteuning en stap verder te kunnen brengen. De mogelijkheid om – zo nodig – een onrendabele top met subsidie af te dekken maakt het fonds volgens Van der Lei uniek.
Door samenwerking met publieke en private partners moet een totale investering van circa een miljard euro vrijkomen.Het PFG is vorig jaar door de provincie opgezet en voor uitvoering overgedragen aan Oost NL. Daarmee is het fonds op afstand gezet van het provinciebestuur. Het fonds is niet alleen bestemd voor bedrijventerreinen; ook kantorenlocaties komen in aanmerking voor financiering.
Brede, integrale aanpak
Een ander kenmerk van het PFG is de ‘langjarige brede, integrale aanpak’, aldus Van der Lei. Aan die brede scope ligt een onderzoek ten grondslag waaruit blijkt dat veel initiatieven op bedrijventerreinen vanuit één duurzaamheidsperspectief benaderd werden. “Er is aandacht voor zonne-energie, maar niet voor circulariteit. Of er wordt gekeken naar herstructurering, maar niet naar energiemaatregelen. Zelden is de aanpak integraal. Dit terwijl de problematiek niet te ‘isoleren’ is en juist vraagt om een brede, integrale aanpak.” Bij het toekennen van budget uit het fonds kijkt Oost NL naar de mate waarin aanvragers zich hebben ingespannen om koppelkansen waar mogelijk te benutten.
Samenwerking, organisatiegraad
Ook het ‘eigenaarschap’ van verduurzaming is een thema. Van der Lei: “Om de duurzaamheidstransitie te kunnen maken moet er bij alle partijen draagvlak zijn voor gezamenlijke keuzes. Nu gebeurt veel op initiatief van één of een paar bedrijven, soms gesteund door gemeente en/of het parkmanagement. Het duurt vaak jaren voor samenwerkingen gesmeed zijn en projecten van de grond komen. Samenwerking is noodzakelijk om tot integrale businesscases te komen.” Die samenwerking vereist een zeker mate van gebiedsorganisatie. Zo’n gebiedsorganisatie is volgens Van der Lei ook een pré om in aanmerking te komen voor financiering.
Het PFG bestaat naast andere programma’s en fondsen, zoals het Ontwikkel- en Herstructureringsfonds Gelderland (OHG, circa 18 miljoen euro) dat gericht is op herbestemming van leegstaand vastgoed en herstructurering van bedrijventerreinen en werklocaties.
