Johnson denkt ongeveer 2,5 miljoen bewoners van de ‘huurgeneratie’ te helpen. Die zouden hun huizen met korting oplopend tot zo’n 70 procent kunnen kopen, melden Britse media als The Guardian. Op de plannen komt veel kritiek. Zo zou de regering zich beter kunnen richten op het bouwen van meer sociale huurwoningen en zou de regeling niet afdoende zijn om bewoners te helpen.
Het plan doet denken aan ‘Right to Buy’, dat onder premier Margaret Thatcher in 1980 werd ingevoerd met de ‘Housing Act 1980’. Het Right to Buy was onderdeel van een bredere inzet op privatisering en deregulering van de woningmarkt. De arbeidersklasse zou ervan moeten profiteren. Studies laten echter zien dat vooral oudere tweeverdieners hun woningen opkochten. De arbeidersklasse bleef huren.
Wonen duurder door uitkleden sociale huur
Andere lessen van het programma zijn onder meer een toename van de sociaaleconomische ongelijkheid, meer geografische ongelijkheid en doorverkoop aan beleggers die er duurdere huren voor vroegen. Daarbij zorgde Right to Buy voor een flinke afname van het aantal beschikbare sociale huurwoningen, omdat de verkochte woningen nauwelijks vervangen werden door nieuw aanbod. Met het uitkleden van de sociale huurmarkt is wonen voor veel Britten duurder geworden.
In Nederland wordt ook nagedacht over verkoop van sociale huurwoningen. Uit het coalitieakkoord: ‘Om zittende corporatiehuurders in grondgebonden woningen een start te geven op de koopmarkt, krijgen ze de kans om hun woning onder bepaalde voorwaarden te kopen.’ De gedachte is onder meer dat veel huiseigenaren investeren in hun woning en dat buurten daardoor opknappen.
Op het plan, en de tweet van VVD-Kamerlid Daniël Koerhuis daarover, kwam veel kritiek. De Woonbond gaf eerder al aan dat door recht op koop de huurprijzen vermoedelijk gaan stijgen. John Olde Olthof van corporatiekoepel Aedes waarschuwde in dagblad Tubantia voor versnippering met veel praktische problemen tot gevolg. Zo wordt het lastiger voor corporaties om groot onderhoud te plegen als enkele woningen in de rij particulier bezit zijn geworden.