‘De hoofdlijnenbrief heeft veel losgemaakt bij de gebiedspartners’, schrijft de provincie. ‘Wij maken ons zorgen dat de aanpak zoals beschreven in de hoofdlijnenbrief een grote impact heeft op het draagvlak voor en uitvoering van de gebiedsprocessen die al in gang zijn gezet.’ Daarom vraagt Utrecht dat de minister de provincie ruimte en tijd geeft om lopende processen zorgvuldig af te wikkelen. 

Om vertrouwen terug te winnen zou heel snel een oplossing moeten komen voor PAS-melders. Die zijn buiten hun schuld in een illegale situatie terechtgekomen. Vanwege het Programma Aanpak Stikstof (PAS) was tussen 2015 en 2019 geen vergunning nodig als een activiteit beperkte stikstofuitstoot gaf. Een melding was voldoende. De Raad van State zette in 2019 een streep door de regeling en een natuurvergunning bleek toch nodig.  

In de brief vraagt de provincie van de minister: 

  • Voorrang stikstofruimte voor PAS-melders; 
  • Een integrale blik, waarbij de balans tussen wat de natuur kan dragen en wat we vragen van de samenleving centraal staat; 
  • Perspectief voor boeren en hun transitie; 
  • Snel kaders vanuit het Rijk; 
  • Flexibiliteit qua snelheid in het proces; 
  • Bieden van perspectief aan agrarische ondernemers. 

Ook Overijssel worstelt

De provincie Utrecht is niet de enige die vraagt om te werken aan draagvlak. Ook de provincie Overijssel schrijft te worstelen met draagvlak. ‘Helaas is na de publicatie van deze brief de onzekerheid voor agrarisch ondernemers alleen maar toegenomen.’ In Overijssel zijn LTO-leden inmiddels uit het overleg voor de gebiedsgerichte aanpak gestapt. 

‘Er wordt geen compleet en duidelijk beeld geschetst van wat er moet gebeuren en wat wel kan. En dat is teleurstellend. Agrariërs snakken naar duidelijkheid en perspectief’, zegt de Overijsselse gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher. Volgens de provincie staan de marges onder druk en is onduidelijk of een andere bedrijfsvoering wel perspectief biedt. Ten Bolscher wil dat er veel meer aandacht komt voor boeren die wel willen doorgaan. Nu ligt de focus vooral op de stoppers, schrijft hij. 

Net als Utrecht wil Overijssel dat snel een oplossing komt voor de PAS-melders. Die moesten door een uitspraak van de rechter een natuurvergunning aanvragen, en die krijgen ze niet altijd wegens gebrek aan stikstofruimte. Daardoor worden ze nu geconfronteerd met boetes. Om stikstofruimte te creëren vraagt Overijssel onder meer goede fiscale regelingen en de mogelijkheid om hun bedrijf te verhuizen. 

De provincies hebben hun zorgen donderdag toegelicht in een gesprek met de minister. Tijdens het Hoofdlijnendebat LNV eerder deze week zei minister Van der Wal dat ze geen mogelijkheden ziet om het proces rondom de PAS-melders kan versnellen.