‘Kort gezegd, dit is een beginnetje, een “amuse”. Er is veel meer nodig om een halvering van stikstofuitstoot te bereiken conform coalitieakkoord’, zegt Johan Vollenbroek van MOB in een korte reactie op de stikstofaanpak van de provincie Gelderland.
Vollenbroek is bekend vanwege zijn vele gewonnen stikstofzaken bij de Raad van State. Zo maakte hij een eind aan de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) waarmee kleine bedrijven, voornamelijk veehouderijen, vrijgesteld werden van het opgeven van hun stikstofuitstoot. De rechtszaken waren reden voor onder meer de provincie Overijssel om voor stikstofvergunningen op de pauzeknop te drukken en een brandbrief naar het kabinet te sturen.
Clusters Natura2000-gebieden apart bekeken
De aanpak van Gelderland slaat de goede weg in volgens Vollenbroek. De provincie werkt actief aan het verlagen van stikstof in de natuur. Het programma Gelderse Maatregelen Stikstof werkt volgens een eigen aanpak. Voor ieder cluster van Natura 2000-gebieden (Veluwe, Achterhoek en Rijntakken) worden er specifieke maatregelen genomen. Een daarvan is het opkopen van kalverhouderijen.
De provincie Gelderland stelde twee jaar geleden 20 miljoen euro beschikbaar. Daarmee zijn vier kalverhouderijen uitgekocht.
Vrijgekomen stikstofruimte naar de stikstofbank
De stikstofruimte gaat uiteindelijk maar voor klein deel naar woningbouw. Een groot deel wordt ingezet om de natuur te versterken. Denk daarbij aan de heidevelden in de provincie. De rest gaat in de Gelderse stikstofbank (GSB). De bestemming daarvan wordt later bepaald. Vereiste is dat de stikstofruimte uit de GSB alleen naar projecten gaat op maximaal 25 kilometer van de plek waar de stikstof is vrijgekomen door opkoop.
De Gelderse regeling sluit aan bij wat minister Van der Wal schrijft over de gebiedsgerichte aanpak in haar brief die ze stuurde aan de Tweede Kamer. Gedeputeerde Peter Drenth vraag de minister wel om hem ruimte te bieden. ‘We willen graag door met onze regeling. Geef ons de middelen om dat te doen én het vertrouwen om dit op een goede manier uit te voeren. Belangrijk is om goed te luisteren naar wat ondernemers nodig hebben. En wij bewijzen dat deze regeling werkt.’
De regeling is niet één-op-één te kopiëren naar andere provincies. 'De realiteit is alleen dat elke provincie beleid maakt op basis van de specifieke kenmerken van de provincie', zegt Jelmer Geerds van de provincie Overijssel. 'Zo heeft Overijssel liefst 24 – veelal kwetsbare - Natura-2000 gebieden en is ook van belang wat voor type agrarische bedrijven vooral in de provincie gevestigd zijn.' Geerds zegt dat provincies wel regelmatig met elkaar over de materie overleggen binnen het Interprovinciaal Overleg (IPO).
(artikel aangepast op 12 mei 2022: berekeningen verwijderd na feedback experts.)