Terwijl de Floriade begon aan de laatste week voor de grote opening, werd één van de gebouwen op het terrein al volop gebruikt. De ‘Groene Long’ van Aeres Hogeschool is een energieneutraal en circulair ontworpen faculteitsgebouw, dat zich iets voorbij de ingang van de tuinbouwtentoonstelling bevindt. Het gebouw heeft een muur vol met zonnepanelen, bevat verschillende insectenhotels en het toegankelijke dak is rijk aan waterberging en beplanting. Ook binnen wemelt het van de groene muren en planten.

Terwijl studenten door de gangen naar de les liepen, zaten in een andere zaal geïnteresseerden klaar voor de Green Cities-bijeenkomst. Gideon Spanjar trapte de middag af. Als lector Innovatie & Groenstedelijke Ruimte is hij verbonden aan Aeres Hogeschool Almere en onderzoekt hij onder meer klimaatmitigatie en biodiversiteit.

Rewilding Stepping Stones

Het klimaat wordt extremer, en dat gaan we op veel aspecten voelen. ‘We merken dit allereerst op ons eigen lichaam. Er zal dan ook voldoende aandacht uit moeten gaan naar hittestress en de impact op zwakkere groepen,’ aldus Spanjar. Maar dat was volgens hem niet de enige uitdaging. Uit een onderzoek van Spanjar voor de gemeente Breda bleek dat als de hitte toeneemt, het aantal bezoekers in een winkelstraat al gauw met tien procent kan afnemen. ‘De warmere temperatuur heeft dus ook veel economische gevolgen.’

Helaas niet onontkoombaar waren de feiten van de impact op onze omgeving. Een onderdeel daarvan is de biodiversiteitsverlies in Nederland en andere landen. ‘We moeten af van ons beton en de verstening in steden’, zei Spanjar. ‘Almere als tuinstad dient daarbij als goed voorbeeld.' De gaststad van de Floriade is ruimtelijk breed opgesteld, met veel aandacht voor groene terreinen en waterberging tussen de huizen door.

Nog een stap verder is het creëren van een krachtig ecosysteem op stedelijke schaal. In februari vorig jaar startte Spanjar daarom het Rewilding Stepping Stones project, om te onderzoeken hoe men met reststromen en inheemse beplanting, tijdelijke interventies kan ontwikkelen om de natuur via stepping stones de stad in te laten. Een paar onderzochte verkoelingsmaatregelen die Spanjar aankaartte waren voldoende bomen en schaduwplekken, groene muren, waterinterventie en groene oppervlaktes. ‘Het is nu tijd om op te schalen, en gebieden natuurinclusief in te richten.’

Het platform ´Green Cities Europe´ zet zich in voor een groenere omgeving, en biedt kennis op basis van onderzoek, technische achtergrond en innovatieve ideeën. Dit is onderverdeeld in de thema´s gezondheid, klimaat, economie, biodiversiteit en sociale cohesie. Green Cities is een initiatief van de European Nurserystock Association (ENA) en boomkwekerij organisaties uit Nederland en dertien andere Europese landen.

 

Daarna was het woord aan Dirk Voets, teamcoach van Remote Sensing, onderdeel van Cobra Groeninzicht. Zij brengen data over gebieden in kaart door middel van luchtfoto's, satellietfoto’s en drones. Omdat binnen steden de temperatuur erg belangrijk is, wordt met name naar de oppervlaktetemperatuur gekeken. Remote Sensing helpt stichting Steenbreek met hun vergroeningsmissie onder meer door de vergroening van privétuinen in kaart te brengen. ‘Interessant zijn de effecten van het sociaal minimum of een lage woningwaarde op de vergroening van de grond. Als dit lager uitvalt zien we vaker een veel grijzere en verharde tuin', legde Voets uit. Hiervoor maakt het team onder meer visualisatietools om het gesprek aan te gaan met de burger of wethouder.

Vanuit de gemeente Almere was Linda Rijnboutt-Blaas aanwezig, beleidsadviseur landschap en stedenbouw. De gemeente is onlangs begonnen met het project Excellente Groene en Gezonde Leefomgeving, dat de focust legt op een betere verbinding van de openbare ruimte met de volksgezondheid. ‘Wij maken gebruik van de kennis die er al is, zoals vanuit Aeres Hogeschool, en dagen graag jonge professionals uit om mee te denken', aldus Rijnboutt-Blaas. Daarnaast werkt de gemeente samen met de GGD en groenpartij idverde.

Het project telt een looptijd van vijf jaar en focust op de waarde van meer groen en water voor de gezondheid en beleving van omwonenden. Ook klimaatcomfort speelt daarbij mee. ‘De succes van dit onderzoek zal bij het draagvlak liggen,’ zei Rijnboutt-Blaas, waarin de gemeente het gesprek zal aangaan met verschillende inwoners, zoals kinderen, ouderen, en jongeren. ‘Tegelijkertijd maakt de integraliteit van het thema het ook moeilijker.' In vier Almeerse deelgebieden gaat Excellente Groene en Gezonde Leefomgeving binnenkort van start.

Elke Floriade kent eigen invulling

De verhalen worden onderbroken door een bezoek aan het dak van het faculteitsgebouw. Deze buitenruimte is ingericht met zitplekken en veel beplanting, en gaf een goed uitzicht over het terrein van de Floriade. Op de voorgrond werd de laatste hand gelegd aan de verschillende tuinbouwbezichtigingen die de tentoonstelling biedt, met op de achtergrond de kabelbaan van waaruit bezoekers een bird's-eye view van het terrein kunnen krijgen.

De middag, begeleid door Sytse Berends van Green Cities, eindigde met een presentatie van landschapsarchitect Niek Roozen, over de huidige Floriade-editie in Almere. Samen met beplantingsspecialist Jacqueline van der Kloet en dendroloog Jaap Smit vormt hij het groenteam van de Floriade. Roozen gaf toelichting over de indeling en totstandkoming van het terrein, dat onder meer werd bedacht door architect Winy Maas. Aan de hand van de vorige edities, in onder meer Venlo en Haarlemmermeer, werd duidelijk dat elke editie zijn eigen invulling geeft.

'Deze Floriade is anders dan voorgaande jaren, omdat voor het eerst een Floriade volledig ontworpen is als nieuwe stadswijk. De bomen en het openbaar groen werden bijvoorbeeld eerder geplant dan de woningen', zei Roozen. Dit maakt het ook een complexe editie voor de inrichting van zowel de tentoonstelling als de toekomstige Almeerse stadswijk. Details hierin zijn de variërende plant- en boomsoorten, maar ook voetpaden die uitwijken om bomenkap op het terrein te voorkomen.