Dit is een publicatie uit vakblad BT. BT Magazine is het vakblad voor iedereen die zich bezighoudt met regionale innovatiekracht en vestigingsklimaat. 

Het balanceringssysteem is een reactie op de overbelasting van het elektriciteitsnet, die al sinds eind 2020 speelt op het bedrijvenpark en ervoor zorgt dat nieuwe bedrijven niet op het net aangesloten kunnen worden door Liander. SADC trok in februari 2021 al aan de bel om te waarschuwen voor de gevolgen: ‘Als ondernemer moet je jarenlang wachten tot er weer stroomcapaciteit beschikbaar is en in de tussentijd moet je het maar zelf uitzoeken. Het remt de energietransitie.’

Toen SADC de noodklok luidde, waren ze op Schiphol Trade Park al bezig met een duurzaam energiesysteem om het bedrijvenpark nog duurzamer te maken, legt projectmanager Arnoud van der Wijk uit. ‘Het ontstaan is tweeledig’, aldus Van der Wijk. ‘Ten eerste wil Schiphol Trade Park het innovatiefste bedrijventerreinen van Europa zijn, dus onderzochten we al met Spectral hoe we een slim energiesysteem konden maken. Door het congestieprobleem is dit echter in een stroomversnelling geraakt.’

En zo kon het dat er op 25 november 2021 een balanceringsovereenkomst is getekend tussen de Energiecoöperatie Schiphol Trade Park en netbeheerder Liander om met een gezamenlijke pilot een innovatieve en duurzame oplossing voor het capaciteitsprobleem te vinden. 

Balanceren

Bedrijven die zich willen vestigen op Schiphol Trade Park, krijgen op dit moment te horen dat er geen energiecapaciteit voor hen is. Dat terwijl er alleen op piekmomenten geen capaciteit is, en dus het overgrote deel van de tijd wel. ‘Hier zie je het nut van het balanceringssysteem’, legt Van der Wijk uit. ‘Omdat we elk bedrijf real-time meten, weten we wat het verbruik op ieder moment van de dag is. Een groot deel van de tijd is er genoeg elektriciteit beschikbaar, die binnen de opgerichte energiecoöperatie gedeeld kan worden met bedrijven die niet zijn aangesloten op het net.’ 

'Technisch is het niet ingewikkeld en juridisch kunnen we het opschrijven'

Van der Wijk: ‘Zonder dit balanceringssysteem hadden bedrijven die geen aansluiting op het net van Liander hebben, die gasgeneratoren 24/7 moeten gebruiken. Hoewel we liever alles volledig duurzaam hadden gezien is deze oplossing de meest duurzame.’

‘Ik wil het een sociale innovatie noemen’, gaat hij verder. ‘Technisch is het, zoals je misschien hoort, niet ingewikkeld en juridisch kunnen we het opschrijven. In het collectief gaat nog het meeste werk zitten; ervoor zorgen dat alle bedrijven met een aansluiting meedoen. Maar gelukkig zijn er genoeg incentives voor hen en is meedoen eenvoudig. Ze krijgen een kleine vergoeding voor de capaciteit die door hun buurman wordt gebruikt. Ze zijn er niet bij gebaat als Schiphol Trade Park blijft stilstaan. De belangrijkste reden dan nog: de bedrijven zien in dat de duurzaamste oplossing is.’

De oplossing?

Of het de oplossing voor de overbelasting van het elektriciteitsnet is? Van der Wijk denkt dat het kansen biedt, maar schetst ook een kanttekening: ‘We zijn nog steeds afhankelijk van de uitbreiding van het net.’ Zolang de vraag naar elektriciteit nog steeds sneller toeneemt dan het aanbod, zullen er knelpunten in het net blijven ontstaan. 

Liander en de provincie Noord-Holland zijn op de achtergrond druk bezig om het net versneld uit te breiden, onder meer met het Taskforce Noord-Holland. Desalniettemin is Liander tevreden met het balanceringssysteem in Hoofddorp. ‘Goed om samen met andere partijen nieuwe manieren te vinden om het bestaande net te verruimen',  zo laat het in een persbericht weten.

De pilot op het Schiphol Trade Park lijkt dus een succes. Van der Wijk: ‘We moeten ons nog wel bewijzen na de pilot, maar als het werkt kunnen we dit ook toepassen op andere SADC-terreinen.’

Wat doet de energiecoöperatie? 
1. Maakt afspraken met de netbeheerder over het collectief gebruik van transportcapaciteit.
2. Maakt afspraken met de deelnemers over optimaal benutten van lokale (duurzaam) opgewekte stroom, door o.a. bemetering, data-analyse, balancering, sturing, congestiemanagement.
3. Maakt afspraken met de deelnemers over tarieven voor het collectieve energiesysteem
4. Voorziet in toe- en uittredingscriteria voor (nieuwe) deelnemers.