De luchtkwaliteit in Nederland staat er niet goed voor. De Gezondheidsraad constateerde in 2018 dat jaarlijks 12.000 mensen voortijdig overlijden door fijnstof of stikstofdioxide.
Uit nieuw onderzoek van het Longfonds, uitgevoerd door Nivel, blijkt dat vijf procent van de 1,2 miljoen longpatiënten die Nederland telt één of meerdere keren in het ziekenhuis belandde. Eén op de drie slikte extra medicatie. Eerder kwam het Longfonds al naar buiten met het nieuws dat tientallen Nederlanders met een longziekte ervoor ‘kiezen’ te verhuizen door slechte luchtkwaliteit.
Het Longfonds vindt dat gemeenten nog te weinig doen om de luchtkwaliteit aan te pakken. Specifiek scholen, werkplekken en woonwijken zijn volgens de GGD ‘gevoelige bestemmingen’ waar veelal kinderen, ouderen en mensen met een zwakkere gezondheid aanwezig zijn.
De GGD adviseert gemeenten bijvoorbeeld om minstens 300 meter afstand te houden tussen snelwegen en gevoelige bestemmingen en eerstelijns bebouwing minstens 50 meter van wegen waar dagelijks 10.000 auto’s passeren, los van de vraag of aan wettelijke grenswaarden wordt voldaan.
Gevoelige bestemmingen
Ontwikkel ‘gevoelig bestemmingenbeleid’, zegt het Longfonds tegen gemeenten. Specifieke beleidskeuzes kunnen aanzienlijke gezondheidswinst boeken. Denk aan houtstookvrije wijken en het uitfaseren van biomassacentrales. Houdt verder vervuilingsbronnen zoals drukke wegen en intensieve veehouderij op afstand van kwetsbare voorzieningen, klinkt de oproep.
Houtstook in woonwijken kan volgens het Longfonds worden teruggedrongen door te investeren in goede voorlichting. Maar beter is het invoeren van een slooppremie of het stimuleren van houtstookvrije wijken. In Nederland lopen nu amper pilots waarbij gemeenten hun inwoners beperken in het stoken van hout.
Biomassa en veeteelt
Ook kleinere en naar verhouding vervuilendere biomassacentrales zorgen voor veel gezondheidsschade. Deze centrales staan vaak in woonwijken. Gemeenten moeten stoppen met het verlenen van nieuwe vergunningen voor dergelijke centrales, vindt het Longfonds. Daarnaast wil het Longfonds dat bestaande centrales strengere uitstootnormen opgelegd krijgen en uiteindelijk worden uitgefaseerd.
Tot slot roept het Longfonds op de intensieve veeteelt aan te pakken. Fijnstof uit de landbouw wordt uitgestoten in de vorm van huid-, mest- voer-, strooiseldeeltjes en ammoniakuitstoot. Het Longfonds vraagt gemeenten intensieve veeteelt op afstand te houden van gevoelige bestemmingen, naast het verder beperken van de uitstoot.