Op de vraag of het mogelijk is om een bestemmingsplanwijziging weer ongedaan te maken – op 16 december stemde een ruime meerderheid van de gemeenteraad met de bestemmingswijziging voor de benodigde landbouwkavels in – antwoordt Leefbaar-penningmeester Hans Visser (tevens nummer 14 op de lijst) dat dit vaker is voorgekomen. Volgens Visser zijn er bovendien nog mogelijkheden omdat het RVB op dit moment nog toetst of de grondverkoop door kan gaan.

Als het terugdraaien van de bestemmingswijziging niet kan, zal zijn partij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) ervan proberen te overtuigen definitief een streep te zetten door de verkoop van nog 80 hectare benodigde grond. Daardoor zou de bouw van het datacenter geen doorgang kunnen vinden. In verband daarmee lopen reeds gesprekken met de Tweede- en Eerste Kamer, vertrouwt Visser aan Stadszaken toe.

Op basis van de voorlopige uitslag zou Leefbaar Zeewolde 45,5 procent van de uitgebracht stemmen hebben binnengehaald en de ChristenUnie 22,3 procent. Dat betekent dat deze twee partijen samen een meerderheid kunnen vormen tegen het datacenter. Bij de eerdere stemming over de bestemmingsplanwijziging voor de bouw legden zij het nog ruimschoots af tegen andere partijen. In 2018 kreeg Leefbaar Zeewolde 26,5 procent van de stemmen achter zich, en de ChristenUnie 14,4 procent.

Anterieure overeenkomst

Eind februari verklaarde emeritus-hoogleraar Friso de Zeeuw dat het RVB niet meer om verkoop heen kan als er ‘in redelijkheid’ aan de randvoorwaarden die het RVB aan de verkoop stelt wordt voldaan. Mede omdat de komst van Meta naar de polder feitelijk door de overheid gefaciliteerd is. Die randvoorwaarden betreffen onder meer maximale energiezuinigheid van servers, maximale opwekking van zonne-energie op daken en gevels van het datacenter, minimaal gebruik van water voor koeling en het gebruik van restwarmte voor een warmtenet.

Een woordvoerder van de gemeenste stelde destijds dat afspraken hierover al geborgd zijn een anterieure overeenkomst tussen Polder Networks BV (de vertegenwoordiger van Meta in Nederland) en de gemeente Zeewolde. Maar ook dat het RVB nog in afwachting is van het plan waarin de afspraken verder zijn uitgewerkt en tot in detail beschreven. Dat plan zou half maart aan het RVB overhandigd worden, die het vervolgens zou laten toetsen door TNO.

Motie Koffeman

Op 21 december nam de Eerste Kamer een motie aan van PvdD-senator Niko Koffeman waarin gesteld wordt dat de vestiging van een hyperscale datacenter in Zeewolde in strijd is met het coalitieakkoord.

De Senaat verzocht de regering het RVB de opdracht te geven verkoop van agrarische gronden ten behoeve van hyperscale datacenters op te schorten, tot het moment dat een nieuwe kabinetsvisie voor ruimtelijke inrichting en datacenters gereed is.

In het coalitieakkoord dat VVD, D66, CDA en de ChristenUnie half december wereldkundig maakten, staat dat de landelijke regie en de toelatingscriteria bij de vergunningverlening van zogeheten hyperscale datacenters worden aangescherpt. In de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) worden nu de uitgangspunten uit de Ruimtelijke Strategie Datacenters (2018) aangehouden. Daarin staat dat stroomvretende hyperscale datacenters in beginsel alleen toegelaten worden in bestaande clusters in de gemeenten Middenmeer Noord-Holland en in de Eemshaven. De NOVI is op het moment enkel zelfbindend voor het Rijk.

De Zeeuw: onbetrouwbare overheid

Eind februari oordeelde De Zeeuw dat het RVB, zodra Zeewolde aan de voorwaarden voldoet, eigenlijk niet meer onder verkoop uit kan. Dan zou de overheid zich volgens hem een onbetrouwbare partner tonen, wat in strijd is met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Wat volgens de emeritus-hoogleraar meespeelt, is dat de komst van Meta wel degelijk gefaciliteerd is door voormalig Economische Zaken-minister Eric Wiebes. Hij gaf een aanwijzing aan hoogspanningsnetbeheerder Tennet om mee te werken met de bouw van een extra onderstation voor Meta. Ook zou het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) actief gelobbyd hebben om Meta naar Nederland te halen en alle zes Flevolandse gemeenten hebben aangeschreven om de benodigde 166 hectare te leveren. NFIA viel onder de verantwoordelijkheid van Wiebes. Toen Zeewolde toehapte, zou de NFIA bovendien actief hebben meegewerkt om een deal te beklinken.