Het afgelopen jaar steeg de inflatie gestaag: van 1,8 procent in februari 2021 naar 6,2 procent in februari 2022. Die stijging komt vooral door de coronapandemie en de oplopende energieprijzen. Die krijgen door de oorlog in Oekraïne nog een extra zwengel.

‘Duidelijk is dat de inflatie in ieder geval in 2022 hoog zal zijn’, schrijft het CPB in het woensdag verschenen Centraal Economisch Plan 2022. Het planbureau voorspelt een prijsstijging van 5,2 procent in 2022. Lonen stijgen niet mee en de koopkracht daalt.

Op de langere termijn zorgt de hoge prijsstijging mogelijk voor fiks hogere huren, in zowel het sociale als vrije segment. Dit komt doordat de maximaal toegestane jaarlijkse huurverhoging is gekoppeld aan de inflatie in het voorgaande jaar.

Een groot deel van de huurders kan de huurlasten nu al moeilijk dragen. Het Nibud berekende in 2019 dat een kwart van de huurders een betalingsrisico heeft door huurlasten. Mogelijk ligt dit percentage momenteel hoger, ook door oplopende aanvangshuren, maar harde landelijke cijfers ontbreken. Daarvoor is het wachten op het nationale WoonOnderzoek, dat in juni verschijnt.

‘Groot probleem’

Tot 2024 mag de huur van vrijesectorwoningen met 1 procent plus inflatie worden verhoogd. Dat geldt niet als er een lager percentage in het huurcontract staat. De huurprijsverhoging op basis van inflatie betekent dat huurders van woningen met een huurprijs boven de liberalisatiegrens van 763 euro volgend jaar mogelijk 6,2 procent meer huur gaan betalen. Een huishouden dat eind 2022 1.000 euro kale huur betaalt, is in 2023 dus mogelijk 1.062 euro kwijt.

‘We hebben nu sinds één jaar een vorm van huurprijsregulering in het vrije segment, met de inflatie plus één procent. Maar bij een prijsstijging van 5 of 6 procent heb je eigenlijk niks meer aan die rem’, zegt Marcel Trip, woordvoerder bij de Woonbond. ‘Dit is een groot probleem.’

‘De afgelopen jaren was de inflatie laag. Ik vermoed dus dat de impact van hoge inflatie op huurverhogingen niet goed is meegenomen bij deze beleidskeuze’, zegt Madeline Buijs, hoofd onderzoek bij Colliers. ‘Dit zorgt nu voor onzekerheid onder huurders, want mogelijk komen er flinke verhogingen aan.’ Een eenvoudige oplossing is volgens haar om de huurprijsontwikkeling los te koppelen van de inflatie.

Bevriezen huurprijzen

In het sociale segment ligt de situatie iets anders. De maximale huurverhoging in 2022 is 2,3 procent, gelijk aan de inflatie in 2021, maar over de regels voor 2023 is nog weinig bekend.

VRO-minister Hugo de Jonge presenteert half april zijn aanpak voor betaalbaar wonen, waarvoor hij in gesprek gaat met belangenbehartigers als de Woonbond. De Woonbond hoopt dat de minister kiest voor bevriezing van de sociale huren.

‘De gesprekken moeten nog beginnen, maar het is duidelijk dat er iets moet gebeuren. De huidige verhoging van 2,3 procent is voor veel huurders al lastig op te brengen. Als je weinig te besteden hebt, is tien euro per maand meer huur betalen een groot verschil. Zeker omdat de energieprijzen hard stijgen en boodschappen duurder worden’, zegt Trip. Mogelijk kan een onderscheid per woning worden gemaakt, waarbij de huurprijs van slecht geïsoleerde woningen minder stijgt. Een andere oplossing ligt in het verhogen van de huurtoeslag.