‘Het is haast niet uit te leggen dat ondernemers, die veelal te goeder trouw hebben gehandeld, nu geconfronteerd worden met handhavend optreden’, schrijven de Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel aan minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof. Volgens de provincie zal het handhaven zorgen voor ‘diepe teleurstelling’ in de overheid. ‘De belofte van de minister is na drie jaar nog steeds niet nagekomen.’

Het kabinet moet daarom urgent met nieuwe bronmaatregelen komen om de stikstofuitstoot te beperken, vindt Overijssel. Het kabinet moet zo snel mogelijk zorgen voor ‘onontkoombare’ maatregelen om de stikstofemissies in Nederland terug te dringen. Ook moet er sprake zijn van natuurherstel. ‘Pas dan kan rechtmatig de belofte van legalisatie aan de PAS-melders worden nagekomen.’

Een extra complicatie is de uitspraak in november vorig jaar dat uitruilen van stikstofvergunningen juridisch niet in de haak zijn. Vorige maand staakte onder meer de Provincie Overijssel dit extern salderen, totdat meer duidelijk is over de juridische mogelijkheden. 

Andere provincies volgden en riepen ook op tot nieuwe bronmaatregelen. Overijssel wil dat maatregelen dwingender worden. De provincie denkt onder meer aan een maximaal aantal dieren in veehouderijen. ‘Dit is ingrijpend en pijnlijk, maar in onze ogen noodzakelijk om te komen tot herstel van de natuur en rechtszekere vergunningen’

Uitspraak rechter aanleiding brandbrief

De aanleiding voor de brandbrief is de opdracht van de rechter aan de provincie om handhavend op te treden bij vier biomassa-installaties. Die zijn gebouwd vóór 2019. Toen oordeelde de rechter dat een natuurvergunning nodig is voor activiteiten die invloed hebben op Natura2000-gebieden. De toenmalig minister beloofde dat een melding onder het Programma Aanpak Stikstof (‘PAS-melding’) voldoende zou zijn. 

De eigenaren van drie van de vier biomassa-installaties hebben zo’n PAS-melding gedaan en dachten dat ze geen natuurvergunning nodig zouden hebben. Daarop stapte Coöperatie Mobilisation for the Environment U.A. naar de rechter. Die oordeelde 25 januari 2022 dat de installaties zonder natuurvergunning niet mogen draaien. Dat de biomassa-installaties effect hebben op de nabijgelegen Natura2000-gebieden, wordt overigens niet betwist.