Door de verwachte stijging van de bevolking en het aantal huishoudens loopt het woningtekort de komende jaren verder op naar 316.000 woningen in 2024. Dat is 3,9 procent van de totale voorraad.

In de periode 2022-2026 groeit het aantal huishoudens met 4,7 procent, van ruim 8 miljoen naar ruim 8,4 miljoen. De groei betreft vooral alleenstaanden en ouderen. Circa 69 procent van de huishoudensgroei bestaat uit alleenstaanden, en 61 procent komt voor rekening van 75-plussers.

Trage procedures

Dat een daling van het woningtekort nog zeker drie jaar op zich laat wachten, komt door de groei van het aantal huishoudens, te weinig bouwvergunningen in de afgelopen jaren en het feit dat het bouwen van woningen gemiddeld twee jaar duurt en voor grotere projecten in de steden drie jaar, melden Capital Value (CV) en ABF.

De plancapaciteit is niet het probleem, aldus de onderzoekers. In totaal is er voor de komende tien jaar een planvoorraad van 1.044.000 woningen, waarmee 100.000 extra woningen per jaar in theorie haalbaar is. Deze woningen in de praktijk bouwen is echter lastiger. 75 procent van de ontwikkelaars en 68 procent van de corporaties geven aan dat lange procedures en trage vergunningverlening ervoor zorgen dat een deel van de woningen niet gebouwd kan worden.

Marijn Snijders, algemeen directeur Capital Value: ‘Er is nog steeds enorm veel kapitaal beschikbaar voor investeringen in betaalbare Nederlandse huurwoningen. Alle partijen zijn het erover eens dat er meer gebouwd moet worden, maar de ambities worden nog steeds niet gehaald. Met nog betere samenwerking kunnen we deze impasse doorbreken. Bij het realiseren van nieuwe woningen moet kwalitatief worden gekeken naar de toekomstige behoefte.’

Goedkope woningen voor jongeren

Vooral jongeren tot en met 29 jaar komen door de tekorten in de knel. Er zijn op dit moment 924.000 jonge huishoudens. Tot 2026 groeit dit aantal met 24.000. Toetreden tot de woningmarkt is volgens CV en ABF momenteel ‘uitzonderlijk moeilijk’ en raakt vooral jonge huishoudens met een laag inkomen.

Verder zijn de tekorten het grootst in de gereguleerde huursector, met huurprijzen tot de liberalisatiegrens van 763 euro. Het jaarlijks aanbod van deze woningen overtreft de vraag met 64.000. Dat terwijl de corporaties, met het op nul zetten van de verhuurderheffing per 2023, in staat zijn om slechts 25.000 nieuwe sociale huurwoningen te realiseren.

In de geliberaliseerde huursector overtreft de jaarlijkse vraag het aanbod met 16.000 huurwoningen. Voor de gehele koopsector bedraagt het verschil tussen vraag en aanbod 137.000 woningen. Het gaat daarbij vooral om goedkope koopwoningen (60 procent).

Doorstroom biedt kansen

Volgens CV en ABF biedt het bouwen van geliberaliseerde huurwoningen kansen voor het lostrekken van de woningmarkt. Van de totale huishoudensgroei wordt 61 procent in de komende vijf jaar veroorzaakt door huishoudens in de leeftijdscategorie 75-84 jaar.

Juist voor deze doelgroep is meer aanbod nodig, met name in het geliberaliseerde huursegment, aldus de onderzoekers. ‘Indien deze huurwoningen kunnen worden gerealiseerd zal er meer doorstroming plaatsvinden en krijgen starters en gezinnen een kans om koopwoningen over te nemen die dan vrijkomen.’