‘Hoe vervelend het ook is op de korte termijn, dit is ook in het belang van de ondernemers’, zegt landbouwgedeputeerde Gert Harm ten Bolscher tegen De Stentor. De krant meldt dat het provinciebesluit een 'een flinke slag in het gezicht' is voor circa vijftig Overijsselse boeren en (wegen)bouwbedrijven die plannen hebben voor uitbreiding van stallen, nieuwbouwprojecten of de aanleg van wegen.

Extern salderen is het overnemen van stikstofruimte van een bedrijf dat geheel of gedeeltelijk stopt. Het salderen biedt ruimte aan bijvoorbeeld infra- of woningbouwprojecten die te veel stikstofdepositie veroorzaken.

Raad van State wil betere onderbouwing

Op 24 november 2021 deed de Raad van State uitspraak in een zaak over een tweetal infraplannen. Deze plannen voor het aanpassen van de infrastructuur leiden tot extra stikstofdepositie op al overbelaste Natura 2000-gebieden. Om deze effecten te compenseren wordt in deze zaken extern gesaldeerd.

Op dat onderdeel gaf de Raad van State een oordeel over de onderbouwing. In de uitspraak komt de Raad van State tot het oordeel dat alleen het tegen elkaar wegstrepen van stikstofdepositie op overbelaste gebieden (extern salderen) niet meer voldoende is.

De Raad van State vindt ook dat gemotiveerd en inzichtelijk moet worden gemaakt met welke andere maatregelen een daling van de stikstofdepositie gerealiseerd wordt voor het betreffende Natura 2000-gebied. Deze daling van stikstofdepositie moet bijdragen aan het uiteindelijk bereiken van de natuurdoelen, zoals het keren van de achteruitgang van de natuur en het behoud van kwetsbare flora en fauna.

‘Heel erg gevoelig’

De provincie Overijssel beoordeelde de uitspraak in het licht van de situatie in Overijssel. Met 21 stikstofgevoelige Natura2000-gebieden heeft de provincie de meeste van deze gebieden van Nederland. Een deel daarvan is ‘heel erg gevoelig’ voor stikstofdepositie en de beoogde maatregelen waar op dit moment al aan gewerkt wordt, aldus de provincie.

Overijssel hanteerde tot voor kort het geldende kader uit jurisprudentie voor extern salderen: vergunningverlening is toegestaan als door middel van compenserende maatregelen (extern salderen) de stikstofdepositie niet toeneemt.

Dat betekent dat de extra depositie door bijvoorbeeld aanleg van een weg gecompenseerd wordt door op een andere plaats de stikstofemissie te verminderen en dat ook vast te leggen in een vergunning. Sinds de uitspraak van de Raad van State blijkt dit in Overijssel niet meer voldoende. Daarom heeft het College van Gedeputeerde Staten van Overijssel besloten om een nadere onderbouwing voor extern salderen op te stellen, zodat juridisch houdbare vergunningen kunnen worden verleend.

De onderbouwing gaat onder meer in op de bronmaatregelen die het Rijk neemt en de maatregelen van de provincie voor natuurherstel. Deze onderbouwing geldt specifiek voor Overijssel, aangezien provincies onderling sterk van elkaar verschillen op gebied van stikstofbelasting, de aanwezige natuur, de getroffen maatregelen en de staat van natuur. Tot de onderbouwing is afgerond, wordt vergunningverlening op basis van extern salderen opgeschort in Overijssel.