Meer stikstof uit landbouw, bouw heeft actieplan klaarstaan

Het grootste deel (219 miljoen kilogram) van het landbouwoverschot eindigde in de bodem, zes procent meer dan in 2019. Stikstofdepositie in de lucht was ongeveer net zo hoog als in het voorgaande jaar, 88 miljoen kilogram. Vergeleken met tien jaar eerder is de depositie in de bodem iets gestegen en in de lucht iets afgenomen. In het grotere plaatje, sinds 1990, zijn beide overschotten wel grofweg gehalveerd.

De twee belangrijkste stikstofbronnen in de landbouw van 2020 waren krachtvoer, zoals mengvoer, tarwe en sojaschroot (415 miljoen kilogram), en kunstmest (220 miljoen kilogram). Dat is in beide gevallen vijf procent hoger dan in 2019.

In totaal werd 84 miljoen kilogram stikstof via plantaardige producten afgevoerd, zoals aardappels, tarwe, suikerbieten, appels en uien. Verder werd er 209 miljoen kilogram afgevoerd via dierlijke producten (vlees, melk en eieren), nog geen procent meer dan het jaar ervoor.

Inkoppertje voor de minister

‘Deze nieuwe cijfers laten wederom zien waarom wij ons versnellingsakkoord van vorig jaar graag zien ingaan’, reageert vereniging Bouwend Nederland. In dit akkoord sloegen Natuurmonumenten, Natuur & Milieu, LTO Nederland, VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland de handen ineen om een uitweg te vinden uit de stikstofimpasse.

De combinatie van partijen moet voor een breed draagvlak zorgen. ‘Want bij veel mogelijke oplossingen betekent winst voor de één, verlies voor de ander. Daardoor blijft de impasse maar duren’, aldus Bouwend Nederland. Het akkoord moet leiden tot een significant hogere stikstofreductie van 40 procent in 2030, met een extra versnelling in de eerste jaren, en investeringen in natuurherstel. Recente wetgeving voorzag een reductie van 26 procent. Essentieel in het plan is de gebiedsgerichte aanpak die de organisaties voorstellen.

‘Met het akkoord hebben wij handvatten klaargelegd om dit tot aan 2030 aan te pakken. Uit onze gesprekken met de overheid merken we dat het commitment er is. Het is naar onze overtuiging dus een inkoppertje voor stikstofminister Van der Wal’, reageert Bouwend Nederland.

Uitstootverschillen met 2010

Daarmee was de stikstofuitstoot in 2020 bijna net zo hoog als in 2010. Wel zijn er verschillen te zien bij de in- en uitstromen. De afvoer van stikstof uit dierlijke producten steeg, en ook de afzet van stikstof buiten de landbouw nam toe. Het gebruik van kunstmest in de laatste tien jaar steeg met zeven procent naar 220 miljoen kilogram.

De stikstofdepositie, het neerslaan van stikstofdeeltjes uit de lucht op de bodem en in het water, daalde in tien jaar tijd met 23 procent naar 34 miljoen kilogram. Vooral de depositie van buiten de landbouw, zoals van industrie en verkeer, nam met 33 procent af. De stikstofdepositie naar landbouwgrond met herkomst landbouw nam met 6 procent af.

Veranderingen stikstoftoevoer 2019-2020