Eind vorige maand publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) het onderzoek Burgerperspectieven, met daarin waar Nederlanders zich zorgen om maken. Bekende thema’s die voorbijkwamen zijn inkomensverschillen, oplopende levenskosten, immigratie en veiligheid.
Een relatieve nieuwkomer is de woningnood. Dit thema was vóór de coronacrisis al aan een ‘voorzichtige opmars’ bezig, aldus het SCP, maar niet eerder maakten zoveel mensen zich zorgen over wonen. Mensen hekelden het tekort aan (sociale) huurwoningen, de prijsstijgingen van koopwoningen en het tekort aan betaalbare koopwoningen.
Ze stelden dat vooral jongeren en mensen in lager geschoolde beroepen geen kans krijgen 'hun leven op te bouwen’, schrijven de onderzoekers in het rapport. Een respondent vat het als volgt samen: ‘De woningmarkt stort in. Een huurwoning is niet aan te komen en een koopwoning is te duur. Alles wordt onbetaalbaar, vooral voor alleenstaanden zoals ik.’
Respondenten gaven aan meer visie en daadkracht te verlangen op de woningmarkt. Daar ligt een opgave voor de politiek. In het Nationaal Kiezersonderzoek 2021, dat in november verscheen, gaven kiezers nog aan weinig eigenaarschap te zien op dit dossier.
Bij wonen had bijna 30 procent van de kiezers geen partij-associatie met het thema. Daarmee scoort het samen met euthanasie en veiligheid het slechtst. Bij bijvoorbeeld economie, klimaatverandering en discriminatie hadden kiezers veel sterkere associaties. ‘Dat mag opvallend heten, omdat veiligheid en wonen thema’s zijn die in de verkiezingscampagne veel aandacht hebben gekregen’, stellen de onderzoekers.
De kersverse coalitie heeft geen monopolie op het thema. De partijen die met meest worden geassociëerd met wonen zijn de PvdA, VVD, CDA, SP, D66 en GroenLinks, al scoren zij allemaal betrekkelijk laag. Een kanttekening hierbij is dat de respondenten voor beide onderzoeken vóór de publicatie van het coalitieakkoord werden gesproken. In dit akkoord speelt de woningmarkt een grote rol. Of het akkoord en het nieuwe kabinet voor een verschuiving zorgen, is nog niet te zeggen.