Dit is een voorpublicatie uit vakblad BT. BT Magazine is het vakblad voor iedereen die zich bezighoudt met regionale innovatiekracht en vestigingsklimaat. Word nu abonnee.
De ambities van de Ambachtsezoom zijn groot, zo blijkt uit de woorden van stedenbouwkundige Judit Gaasbeek Janzen van ontwerpbureau OD205, dat in opdracht van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht werkt aan de ontwikkeling Ambachtsezoom: “We willen het eerste full-service circulaire bedrijvenpark van Nederland worden. Het moet een groene en biodiverse plek worden, waar je naast werken, ook prettig kunt wandelen en verblijven.”
Wat Gaasbeek Janzen bedoelt met full-service, legt communicatieadviseur Fransje Weenink van de gemeente uit: “Er komt een full-service parkmanagement, wat betekent dat er een parkmanager komt die een aanspreekpunt vormt voor de ondernemers. Zijn taken zijn simpel samen te vatten: hij zorgt ervoor dat het bedrijvenpark, en daarmee bedoel ik de kavels, de panden en de openbare ruimte, schoon, heel en veilig is. Ook helpt het bij het realiseren van gezamenlijke initiatieven.” Drie ondernemers richtten recentelijk al de Coöperatieve Vereniging Parkmanagement Ambachtsezoom, om tijdelijk deze functie waar te nemen.
Het laat zien dat gemeente en enkele innovatie bedrijven in Hendrik-Ido Ambacht samenwerken aan een circulaire economie in Ambachtszoom. Een gezamenlijk initiatief kan zijn door, hoe kan het ook anders, zoveel mogelijk materialen te hergebruiken. “Het afval van het ene bedrijf is een waardvolle grondstof voor de ander”, zo vertelt Gaasbeek Janzen. “Daarnaast moeten alle gebouwen hun eigen energie op een duurzame manier gaan opwekken, groene daken hebben en gebouwd zijn volgens de duurzaamheidsprincipes van Craddle to Craddle, wat heet: het gebruiken van duurzame materialen, gesloten kringlopen en het uit elkaar halen na de levensduur.
Circulair de openbare ruimte inrichten
Ambachtsezoom onderscheidt zich naar eigen zeggen pas echt door prioriteit te geven aan de circulaire inrichting van de openbare ruimte. Hoe dat eruitziet? “We realiseren een zo efficiënt mogelijk ontsluitingssysteem. Hiermee wordt de hoeveelheid noodzakelijke verharding beperkt zodat zo min mogelijk producten aan de materialenkringloop worden toegevoegd. Dit heeft geresulteerd in een lange as, de Middentocht, met daarop aansluitend verkeerslussen die de bedrijfskavels ontsluiten”, aldus Gaasbeek Janzen.
Circulariteit zou niet over betaalbaarheid moeten gaan
Bij de afweging van duurzame materialen die passen bij het bedrijvenpark is er rekening gehouden met verschillende aspecten. Zo moeten ze (1) een lange levensduur hebben, (2) inzicht hebben in de materiaalsamenstelling om de milieu-impact te bepalen, (3) moet het mogelijk zijn om het materiaal te hergebruiken en (4) is het product liefst lokaal vervaardigd. Gaasbeek Janzen: “Hierbij willen we niet alleen transport uitstoot beperken maar vergroot het ook de mogelijkheid om het product door een lokale partij terug te laten nemen of te repareren.”
Betaalbaarheid is niet de vraag
De circulaire ambities van Ambachtsezoom zijn mooi, maar gaan ze niet te duur worden? De grond in Hendrik-Ido-Ambacht is immers al kostbaar. Nee, denkt Weenink. “Het zou helemaal niet over betaalbaarheid moeten gaan. Je investeert in een duurzaam pand. Misschien is dat op de korte termijn wat duurder, maar op de lange termijn niet. Je bent voorbereid op de toekomst en hoeft niet steeds meer allemaal aanpassingen te doen.”
Voor de rijloper en het fietspad is er gekozen voor asfalt met een lage temperatuur. Lagetemperatuurasfalt is een mengsel dat 60 procent gerecycled asfalt bevat. Ten opzichte van regulier asfalt bespaar je 30 procent energie en 30 procent CO2. Na gebruik is het asfalt weer te recyclen tot nieuw lagetemperatuurasfalt. De materiaalsamenstelling is niet het meest duurzame, maar met het zware vrachtverkeer is de levensduur wel vele malen hoger.
Het trottoir wordt uitgevoerd in biobased betontegels. Dit is een mengsel van gerecycled betonpuin met vezels van Olifantsgras. Dit materiaal is 30 procent lichter en 57 procent minder belastend voor het milieu dan de reguliere betonstraat stenen.
Het half verharde wandelpad langs de natuurlijke oever van de Middentocht wordt driemaal onderbroken door een vlonderpad, dat de wandelaar dichter bij het water brengt. Het vlonderpad wordt uitgevoerd met massieve houtcomposiet vlonderplanken. Dit zijn circulaire biobased planken die uitsluitend worden geproduceerd uit gerecyclede grondstoffen. Deze hebben de uitstraling van natuurlijk hout maar de levensduur en het onderhoudsgemak van kunststof.
De inrichtingselementen zijn eveneens duurzaam. Zo zijn de lantaarnpalen Cradle to Cradle-gecertificeerd en worden de bankjes gemaakt van oude meerpalen. Met de leveranciers is een onderhoudscontract afgesloten met de leveranciers, die voor reparaties zorgen en de producten aan het einde van hun levensduur weer terugnemen.
