Uit onderzoek blijkt zelfs dat leegstand voor mensen een reden kan zijn om het centrum minder vaak te bezoeken. Dat merkten ze een paar jaar geleden ook in Bushmills, een dorp aan de Noord-Ierse kust. De ene na de andere winkel sloot z’n deuren en kwam leeg te staan. Er waren zelfs dagen dat de slager geen enkel stuk vlees verkocht. Helen Byrne, een lokale kunstenares, kon het niet langer aanzien en had een leuk maar gewaagd idee: waarom beplakken we de ruiten van lege winkelpanden niet met levensgrote afbeeldingen van hoe het dorp er vroeger heeft uitgezien?
Helen wist steeds meer bewoners van Bushmills voor haar idee te interesseren. Samen brachten ze 30.000 pond bij elkaar en gingen ze aan de slag. Oudere bewoners zorgden voor mooie historische afbeeldingen van het dorp en poseerden voor de kleurrijke fotoschilderijen die Helen en een collega-kunstenaar ervan maakten. Het resultaat: een dorpsmuseum in de openlucht. Want waar eens de supermarkt was, hangt nu een sticker van Mr. Clarke’s grocery store op ware grootte, inclusief een lachende meneer Clarke. De voormalige kapper en warme bakker verderop in de straat lijken opeens ook weer klandizie te hebben. En in de deuropening van enkele lege winkels scharrelen nu een paar nep-ganzen rond. Het leven in het Noord-Ierse dorp is terug – op de raamfoto’s althans.
Wat in Bushmills een sympathiek kunstproject was, staat in het bedrijfsleven bekend als ‘3D window dressing’: het beplakken van door de computer gemaakte stickers op ruiten van panden die wachten op een nieuwe bestemming. Behalve foto’s kun je beelden gebruiken van de mogelijkheden die een pand biedt of iets anders wat kleur geeft aan leegstand. Natuurlijk, de raamstickers zijn niet meer dan een tijdelijke oplossing en een symptoombestrijding. Maar zeker bij grote winkelruimtes duurt het gemiddeld zo’n negen tot twaalf maanden voordat ze weer gevuld zijn. Moeten we in de tussentijd echt naar de diepe wonden kijken die onze binnensteden hebben opgelopen?
Het pauzelandschap in onze stadscentra verdient beter. Kleurrijke stickers op de ramen van rotte kiezen zorgen niet alleen voor een aantrekkelijker straatbeeld , maar stralen ook optimisme uit. En daar heeft iedereen baat bij, ook de eigenaren die de lege panden willen verhuren. Alles is beter dan een grauwe bedoening met een troosteloos briefje ‘te huur’ erop. Laten we daarom leegstand met kleur te lijf gaan. In Bushmills trekken de raamfoto’s in elk geval een hoop bekijks. Er komen busladingen toeristen op af – zo veel zelfs dat er alweer twee winkels open zijn gegaan.
Prof.dr. Gert-Jan Hospers werkt voor de Universiteit Twente, Radboud Universiteit en Stichting Stad en Regio. Hij zet zich in voor stedelijke en regionale ontwikkeling op menselijke maat.
