De gemeente merkte dat veel bijstandsgerechtigde inwoners samenwonen met mensen met inkomen uit werk uitstellen. Want wat als het samenwonen niet bevalt, maar je ondertussen wel afhankelijk bent van je partner? Om dit probleem te verhelpen begint Tilburg met de pilot samenwonen op proef. Bijstandsgerechtigden kunnen maximaal een half jaar proefsamenwonen met behoud van eigen woning en zonder aanpassing van de uitkering. Ook stellen waarvan beiden een bijstandsuitkering ontvangen, kunnen het samenwonen met de proef een half jaar uitproberen zonder aanpassing.

De regeling is specifiek bedoeld voor stellen, voor ‘duurzame huishoudens’, meldt een woordvoerder van de gemeente bij navraag. Mensen die een woning willen delen met huisgenoten, kunnen er dus geen beroep op doen. Als de relatie na zes maanden goed bevalt, wordt de uitkering wel aangepast, na een gesprek met de gemeente over effecten op inkomen. De bijstandsuitkering voor mensen die samenwonen is lager dan die van mensen die alleen wonen. Dat vanuit het idee dat de vaste lasten voor stellen ook lager zijn dan die van alleenwoners. Denk aan energiekosten, verzekeringen en veelal een relatief lagere huur- of hypotheeklast. 'In theorie zou de uitkering dus alsnog toereikend moeten zijn', aldus de woordvoerder van de gemeente.

De gemeente geeft desgevraagd aan dat de regeling niets te maken heeft met de zogenaamde kostendelersnorm. Deze norm houdt in dat gemeenten de bijstandsuitkering aanpassen aan de hand van de huishoudensomvang. Hoe meer volwassenen in een huis wonen, hoe lager de uitkering wordt. De pilot die Tilburg nu aftrapt is een losstaande aanpak, aldus de woordvoerder van de gemeente.

In de landelijke politiek is enige discussie over de kostendelersnorm. BIJ1, BBB, PvdD, PvdA, GroenLinks, DENK en Volt dienden in september een motie in met het verzoek om de norm af te schaffen. De norm bestraft samenwonen, aldus de indieners, en leidt daarmee tot  ‘situaties waarbij gezinnen verder de armoede in worden geduwd of jongeren dak- en thuisloos raken’. De motie werd verworpen. Bij de Algemene Politieke Beschouwingen gaf demissionair minister president Mark Rutte aan weinig te voelen voor afschaffing van de norm. In reactie op BIJ1-leider Sylvana Simons stelde hij dat de sociale zekerheid in Nederland zeer ruimhartig is, ‘maar is het wel zaak om te voorkomen dat hier een te grote aanspraak op wordt gemaakt.’