Het ING-gebouw in Capelle aan den IJssel is één van de vele gebouwen van Architectenbureau Alberts & Van Huut. Bekende voorbeelden zijn het Gasuniegebouw in Groningen, het Zandkasteel in Amsterdam en het Isala-ziekenhuis in Zwolle. ‘Levende architectuur’ noemen de architecten het zelf. Het zijn gebouwen geïnspireerd op de natuur en gebaseerd op schoonheid en harmonie, met als doel het menselijke welzijn te verbeteren. 

Het Zandkasteel in Amsterdam, hoofdkantoor van de ING, verhuisde vanaf 2020 gefaseerd naar een kleiner kantoor. Woningbouworganisatie Wonam en vastgoedbelegger Zadelhoff kochten zeven van de tien torens van het imponerende bouwwerk bij de Amsterdamse Poort, om dit te transformeren tot mixed-use building met ruimte voor woningen, kantoren en horeca. Ook het ontwerp van de transformatie wordt door Alberts & Van Huut verricht. Bewoners uit Capelle aan den IJssel, verenigd in de bewonersgroep de ‘Leeuw van Capelle’, hopen dat het voormalig ING-gebouw in hun gemeente ook behouden kan blijven. 

De Leidse ontwikkelaar HIG heeft andere plannen. Als de ING haar deuren sluit, wil zij het pand slopen en er een hoge woontoren realiseren. De kwestie speelt inmiddels al bijna twee jaar en leidt tot verdeeldheid binnen de gemeenteraad en onder bewoners. Een deel van de gemeenteraad vindt dat het pand niet meer rendabel is, een ander deel wil juist dat het behouden blijft, mits rendabel. Of dat zo is, is de vraag. Uit onafhankelijk onderzoek uit 2020 bleek echter dat een transformatie van kantoor tot woongebouw geld zou kosten in plaats van opleveren. De optie mixed-use, dus woningen combineren met commerciële en ander functies, was in dat onderzoek echter niet meegenomen. 

HIG is bereid het pand van de hand te doen aan een ontwikkelaar voor een bedrag van om en nabij 4,5 miljoen euro, zodat het ING-gebouw behouden kan blijven. Tegelijkertijd is de vastgoedontwikkelaar tot 3 januari bezig met het ontwerpen van de woontoren. 

De bewonersgroep hoopt dat iemand het pand overneemt. Namens de bewonersgroep vertelt Ruud Termaat: ‘Anders zien we het somber in. We hopen dat de gemeenteraad met een list komt, bijvoorbeeld door het ING-gebouw een monumentenstatus te geven, maar voorlopig gaat dat niet gebeuren. De regels in onze gemeente staan dat niet toe omdat het gebouw na 1965 is gebouwd en dus niet in aanmerking komt voor een monumentenstatus.’ 

Omdat niet alle gemeenten in Nederland hetzelfde monumentenbeleid voeren, had het zomaar kunnen zijn dat het ING-gebouw wel een monument was geweest als het in, pak hem beet, Utrecht of Amsterdam had gestaan. Omdat de regels nu eenmaal anders bepalen, is er voor de bewoners ook geen deadline in zicht: het is op dit moment überhaupt uitgesloten dat het pand een monumentenstatus krijgt. Met zo’n status zou het gebouw beschermd zijn tegen sloop en in aanmerking komen voor subsidies, die investeren aantrekkelijker kunnen maken. 

Max van Huut

Architect Max van Huut volgt de ontwikkelingen aan de Kerklaan op de voet en hoopt dat het gebouw blijft bestaan: ‘Ik zou het best jammer vinden, want het is een mooi en duurzaam gebouw. Slopen is altijd makkelijker, en levert snel en meer rendement op. Maar onze gebouwen zijn juist ontworpen met oog op eventueel veranderende functies. En er is nog ruimte om uit te breiden. Ik denk dat er ook veel rendement valt te behalen bij een transformatie, alleen wordt dat rendement over meerdere jaren uitgesmeerd.’