In hun welkomstwoord heten wethouder Maarten Burggraaf van de gemeente Dordrecht en gedeputeerde Meindert Stolk van de provincie Zuid-Holland de ruim honderd deelnemers van de tiende editie van het Smart City Next-congres welkom. In de voormalige elektriciteitscentrale vlakbij de waterweg Beneden Merwede wordt het thema De samenleving van de toekomst gepresenteerd. Presentatrice Sofie van den Enk is dagvoorzitter.
Het draait bij dit congres volgens organisatoren gemeente Dordrecht en provincie Zuid-Holland om de verdiepingsslag. In de herstelfase na de coronapandemie moet volgens hen aandacht zijn voor grotere stappen in innovatie en technologisering. Doorpakken, is de boodschap. Juist nu moet volgens de twee overheden gekeken worden naar de mogelijkheden van technologisering.
Het congres wordt ingeluid met een terugblik van de provincie Zuid-Holland op de afgelopen jaren. Haar regionale economieën zagen in andere regio’s een hoge mate van kennisontwikkeling- en deling, wat tot hoger rendement leidde, zo merkte de provincie. ‘Sindsdien zijn we met de regio breder gaan optrekken om gemeenten en ons bedrijfsleven te steunen bij het innoveren en technologiseren’, aldus wethouder Burggraaf. Een reden voor Zuid-Holland om dit jaar het congres te willen organiseren, op het congres wordt ook veel aandacht besteed aan wat de provincie aan projecten en samenwerkingen heeft lopen. De gemeente Dordrecht sloot later aan als gastgemeente.
In een keynote speech spreekt Hans Mommaas, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving, over de centrale rol van de stedelijke omgeving in het herstel na de pandemie en de opgaven voor de transitie van slimme steden en regio’s. ‘Herstel kan ook anders worden benaderd dan enkel economisch’, zegt Mommaas. De gemeenten zullen ook moeten investeren in de digitale relatie met de burger, zonder dat technologie daarin meer leidend is dan de behoefte erachter.
Lessen uit de praktijk
Professor Strategic Design voor Technology-bases Innovaties Deborah Nas van de Technische Universiteit Delft spreekt over de invloed van (oude) referentiekaders in het afhouden van innovatie. Zij haalt gebiedsontwikkelingen aan uit Japan en China, waar steden en campusterreinen van de grond af aan worden ontwikkeld. Nas: ‘Hier in Nederland en Europa innoveren we trager door organisatiestructuren, oude IT en interne weerstand binnen organisaties. Vooral die derde horde is moeilijk grijpbaar, maar we kunnen nog veel leren van wat er over de grens gebeurt.’
Hoofdlijnen bij het congres zijn steevast economische kansen, ethiek, sociale inclusie en de organisatie van de slimme stad. Meer dan twintig gemeenten en enkele bedrijven vertellen over lopende projecten en lichten samenwerkingsverbanden en uitdagingen toe waar zij in 2021 mee aan de slag zijn gegaan. Veel aandacht ging uit naar mobiliteit, energietransitie en de organisatie en ethiek achter smart cities.
De gemeente Apeldoorn vertelt over haar project met digital twin-ontwikkelaar Imec, waarmee ze de luchtkwaliteit probeert te verbeteren door verkeersstromen te sturen. De gemeenten Helmond en Eindhoven hebben zich aangesloten bij het Europese project Urban Mobility Operating System (UMOS), dat alle Europese MaaS-ecosystemen aan elkaar moet verbinden.
Uitdaging
Het congres daagt ook uit om over de ethiek achter innovatie na te denken. Strategisch adviseur Ivonne Jansen-Dings van de provincie Zuid-Holland stelt vragen over de ‘ethische commissie’ en de senior beleidsadviseur David van den Berg van de Vereniging van Nederlandse gemeenten pleit voor een fundamenteel gesprek over publieke waarden achter smart city-projecten.
Prinses Laurentien van Oranje sluit het congres af. Zij besteedt aandacht aan inclusie en menselijkheid bij het innoveren en transformeren van de stedelijke leefomgeving. ‘Als ik iets wil dat u vandaag meeneemt, dan is het dit. Vraag je af: wie is we, wie is iedereen en wat is ieders gelijkwaardige rol in het zoeken naar oplossingen?
