Sinds de versoepelingen van de coronamaatregelen in mei neemt het aantal reizigers langzaam toe, en met het aflopen van de vakanties gaan ook de scholieren en een deel van de forensen weer het OV in. Sinds deze zomer reed de NS al volgens de volledige dienstregeling, en sinds vandaag rijden ook alle forensentreinen weer.

Voor deze cijfers vergeleek de NS het aantal reizigers van de huidige periode met die in 2019. Eind augustus zaten er - vergeleken met dezelfde periode in 2019 - door de week ruim 60 procent van de reizigers in de trein en in het weekend bijna 80 procent. In absolute getallen was de dinsdag een uitschieter met bijna 700.000 reizigers, zo meldt Vakblad SpoorPro. Maandag 30 augustus is vergelijkbaar met dezelfde maandag na de vakanties in het noorden en midden van het land. Hoeveel reizigers er in september zullen zijn, is onzeker.

Het is echter nog niet zeker dat het aantal reizigers terugkeert naar die van voor corona. Nog steeds blijft een deel van het aantal forenzen dat normaal de trein neemt thuis. Want ook als het wel kan geven werknemers aan het fijn te vinden om een extra dag vanuit huis te werken. Zo blijkt uit onderzoek dat medewerkers door thuiswerken productiever zijn en meer ruimte hebben om werk en privé te combineren.

Zestig procent van de Nederlanders wil na de crisis twee of meer dagen thuiswerken, bleek vorig jaar uit onderzoek van de ANWB. Ook werkgevers verwachten dat thuiswerken vanzelfsprekender blijft. Een groot onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat van dit jaar, waaraan ruim 1.100 bedrijven met meer dan 100 medewerkers meededen, bevestigt dat Nederlandse bedrijven ook na de coronacrisis fors willen inzetten op thuiswerken. De voorzieningen voor thuiswerken, online vergaderen en flexibele werktijden zijn dan ook toegenomen.

Aan de andere kant leiden de groeiende verstedelijking, onze huidige en toekomstige woningbehoefte, en het verdwijnen van de auto uit de stad tot een toenemende behoefte aan openbaar vervoer. In een interview met kennisplatform Crow gaf toenmalig demissionair minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat al aan het lastig te vinden om een voorspelling te maken over de lange termijns-impact van corona op de mobiliteit in Nederland. Ze benoemde de kansen binnen het fileprobleem van thuiswerken en spreiding van reizigers over de dag.

ProRail laat echter weten te rekenen op een vol herstel van het aantal treinreizigers, ondanks de mogelijkheid dat meer mensen thuis blijven werken. ‘Kijkend naar de aanhoudende bevolkingsgroei als basis, voorzien wij een groei van onze sector. Samen met vervoerders, overheden, concessiehouders en veel andere partijen rekenen wij verschillende toekomstvisies door, waarin de steden groeien en auto’s daaruit verdwijnen. We zien dat stations zich ontwikkelen tot hubs, en daarmee nog belangrijkere knooppunten worden.’

Veranderingen op het spoor

Ondanks de afname in treinreizigers van de afgelopen periode, blijft ProRail dus investeren in het spoor. ‘Natuurlijk waren onze infrastructurele activiteiten ook even de dupe van de coronamaatregelen, maar dit is al een tijd terug hersteld. Wij houden nu vast aan de groei van ons vervoer en onze toekomstige infrastructurele plannen’, laat een woordvoerder van de Nederlandse spoorwegbeheerder weten. Eind 2019 vroegen de spoorbeheerder en de NS het kabinet al om tot 2040 ruim 20 miljard euro in het spoor te investeren.

De komende veertien woensdagen gaat ProRail samen met de NS experimenteren met tienminutentreinen. Dit zijn zes intercity’s per uur die rijden tussen Schiphol en Rotterdam Centraal en tussen Schiphol en Nijmegen. Tussen Rotterdam en Dordrecht gaat zes keer per uur een Sprinter rijden, de eerste tienminutensprinter van Nederland. Bij eerdere tienminutentreinen tussen Amsterdam en Eindhoven steeg na de introductie hiervan het aantal reizigers met 15 procent.

Om deze tienminutentreinen te laten rijden heeft ProRail onder meer sporen verdubbeld, inhaalsporen en extra energievoorzieningen aangelegd en wissels verwijderd. Ook waren op diverse stations extra perrons nodig. Daarnaast wordt er volop getest met de Intercity Nieuwe Generatie die vanaf 2023 moet gaan rijden, en komen er steeds meer compleet vernieuwde dubbeldekkers (VIRM) terug op het spoor.