Het lag als een schaduw over het Swiss Green Economic Symposium in Winterthur: de Zwitserse afwijzing van het Parijs-akkoord. Of preciezer gezegd, de negatieve uitslag van het referendum daarover. Die werd dan wel met de kleinst mogelijke meerderheid verworpen, maar toch, het houdt de vaart er niet in. De reden, zo lees ik op internet: Zwitserland is maar klein en kan geen deuk in een pakje boter slaan als het gaat om CO2-reductie. En om daar het vliegtuig dan voor te laten staan? Een beter milieu begint niet bij de Zwitsers. Althans, niet bij de helft die tegen stemde.

Maar het illustreert ook mooi hoe autonoom de Zwitsers naar de wereld kijken. Ze zijn een klein autonoom land en daar binnen zijn nog veel meer autonome landjes, want op een bevolking van 8 miljoen inwoners zijn er 26 kantons (die qua autonomie vergelijkbaar zijn met de Duitse bondslanden) en ongeveer 1.200 gemeenten die ook vrij veel zaken zelf mogen regelen.

Er is maar weinig centraal geregeld in de bergstaat. En als er dingen wel centraal zijn geregeld, speelt autonomie ook een belangrijke rol. De privacywetgeving (hun AVG) is strenger dan bij ons. En aan de andere kant is de vaccinatiegraad lager met als reden dat de Zwitsers niet zoveel vertrouwen hebben in alles wat wordt opgelegd. Ook de samenwerking met de EU staat onder druk, daarin voelt Zwitserland zich dan weer niet klein.

En dat maakt Zwitserland tot de ideale testomgeving voor de instrumenten van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’, want wat we ontwikkelen moet de democratie versterken en juist de autonomie staat daarbij onder druk. Dus simpel gezegd, als wat we ontwikkelen de goedkeuring van de Zwitsers kan doorstaan, dan moet het wel goed zijn.

We waren dan ook blij dat we als deel van de Nederlandse delegatie (uit ’s-Hertogenbosch) mochten vertellen over onze City Deal en hoe die uitwerkte in de Bosche praktijk en hoe partners als Argaleo en Avans Hogeschool daar baat van hebben. Maar nog veel interessanter is het om te onderzoeken hoe we de Zwitserse liefde voor autonomie kunnen gebruiken als toetssteen. Hoe kan digitalisering en technologisering zo worden ingezet dat autonoom en vrij blijven? Hoe ontwerp je dat technisch en hoe borg je dat juridisch? En wat voor land levert dat op? Zwitserland.
 

Het Swiss Green Economic Symposium in Winterthur had dit jaar als thema ‘Nachaltigkeid braucht Genial Köpfe’ (Duurzaamheid heeft briljante geesten nodig). De Nederlandse ambassade in Zwitserland was een van de partners en op uitnodiging van hen was er een Nederlandse delegatie onder leiding van wethouder Jan Hoskam van ’s-Hertogenbosch, de Bosche smartcityprojectleider Karin Akkers, Jeroen Steenbakkers van Argaleo en Ben Kokkeler van Avans Hogeschool. Jan-Willem Wesselink nam deel namens de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’.