Door de coronacrisis heeft de dynamiek in de retailmarkt een draai van 180 graden gemaakt. Waar vóór aanvang van de crisis vooral middelgrote centra en buurtcentra het zwaar hadden, staan nu de centra van grote steden onder druk.
Dagelijkse centra (van 9,1 naar 8,4 procent) en meubelboulevards (van 6,7 naar 6,3 procent) zien de leegstand dalen. In de zeventien grootste binnensteden neemt de leegstand juist toe, van 7,9 naar 8,3 procent. De reden? Consumenten kiezen er door corona steeds vaker voor om drukte te vermijden en dichtbij huis hun spullen te halen. Dat is goed voor de dagelijkse centra, maar niet zo goed voor de grote binnensteden, die ook nog eens lijden onder de daling van het aantal toeristen.
Transformatie
De ombouw van leegstaande winkelpanden naar woon- en kantoorfuncties is een andere verklaring voor de algemene daling en de verschillen tussen de grote steden en kleinere centra. In de eerste maanden van 2021 werd 5 procent van de leegstaande winkelpanden getransformeerd tot woonplaats of kantoor: 6 procent in kleine centra, 4 procent in grote centra.
‘In veel middelgrote centra heeft de afwaardering van het winkelvastgoed al voldoende plaats gevonden en is er de mogelijkheid voor een alternatieve invulling van winkelpanden’, schrijft Gertjan Slob, directeur onderzoek bij Locatus in een blog. ‘In de grote binnensteden liggen de huurprijzen van winkels nog op een veel hoger niveau en is een alternatieve invulling veel lastiger. Op de betere plekken in de grote steden heeft die afwaardering nog onvoldoende plaatsgevonden.’
Stijgt leegstand weer in de toekomst?
Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de daling van leegstaande winkelpanden doorzet. Omdat veel winkels door de coronacrisis nog kunnen gebruikmaken van de NOW- en TOZO-regelingen, kunnen zij nu nog wel het hoofd boven water houden.
Zodra de overheidssteun via deze regelingen stopt, kunnen elke tegenslag of tegenvallende seizoensverkopen voor een ondernemer fataal zijn en zullen alsnog een aantal ondernemers de deuren moeten sluiten. ‘Voor de langere termijn verwachten we dus nog wel enige stijging van de leegstand’, aldus Slob.